NGOs – citizen-based organisations

of subsidiarity. The hierarchical vision of a State (they on top we at the bottom) must be replaced with a totally different idea of the essence of the State. This vision may be better illustrated by a horizontal arrangement of concentric circles with a citizen in the epicentre. Such a point of reference puts the territorial government, and the gmina (commune) authorities in particular, as well as non-governmental organisations in a different position. The latter are becoming an inseparable element of a civil state as they always operate in direct proximity to the citizens who form them. NGOs are citizen-based organisations very well known to us, which reappeared in Poland in the mid-1980s of the twentieth century, after their enforced absence during the time of real socialism. The break in civilisation that Poland experienced as a result of the Second World War is responsible for the fact that in broad social circles, organisations such as foundations continue to raise suspicions, which is used by these politicians who feel more comfortable with the vision of a centralised State of the previous epoch.Współczesne państwo typu zachodniego funkcjonuje z zastosowaniem zasady pomocniczości (subsydiarności). Hierarchiczna wizja państwa (oni na górze – my na dole) musi być zastąpiona całkowicie innym wyobrażeniem istoty państwa. Lepiej oddaje to horyzontalny układ koncentrycznych kół z obywatelem w epicentrum. Taki punkt odniesienia stawia w innej pozycji zarówno samorząd terytorialny, a szczególnie gminę, jak i organizacje pozarządowe (NGOs), które stają się niezastępowalnym elementem obywatelskiej organizacji państwa – funkcjonują bowiem w bezpośredniej bliskości tworzących je ludzi. NGOs to po prostu dobrze nam znane organizacje społeczne, do grona których wróciły w połowie lat 80. fundacje, dla których nie było miejsca w systemie tzw. realnego socjalizmu. Cywilizacyjna przerwa, której Polska doświadczyła w wyniku II wojny światowej, powoduje, że w szerokich kręgach społecznych fundacje budzą nadal podejrzenia. Wykorzystują to ci politycy, którym bliższa jest centralizacyjna wizja państwa poprzedniej epoki