The distinct legal status of spa communes

The aim of this article is to present the distinct political-legal status of a spa commune (gmina) in Poland. With this aim, the considerations focus on the development of legislation on spa communes, which dates back to 1922. Nevertheless, the basis for the considerations relates to the current legal situation. In her article, the author indicates that a spa commune is a municipality of the dual political-legal model: standard and special. The differences are connected with a number of aspects: the area, name, tasks and spa fees charged, the spa commission, the statute and supervisory activity. They result from the specific character of these communes, which is determined by the presence of public tasks connected with providing treatment in health resorts. The conclusion is that there are two pillars on which a spa commune rests: the resource-related aspect – based on the necessity of providing very good sanitary and environmental conditions in resorts, and the human aspect – constituted by tourists. For these pillars to be managed in a proper way, the legislator has decided to grant separate political-legal status to these communes.Celem niniejszego artykułu jest wskazanie odrębności ustrojowych gmin uzdrowiskowych w Polsce. Aby to uczynić rozważania osadzono w perspektywie rozwoju ustawodawstwa uzdrowiskowego, którego początki sięgają 1922 roku, ale trzon rozważań dotyczy aktualnego stanu prawnego. W artykule wskazano, że gmina uzdrowiskowa jest gminą o dualnym modelu ustrojowoprawnym: standardowym i specjalnym. Odrębności dotyczą kilku zagadnień: obszaru i nazwy, zadań i opłaty uzdrowiskowej, komisji uzdrowiskowej, statutu oraz nadzoru. Wynikają one ze szczególnego charakteru tych gmin, zdeterminowanego występowaniem zadań publicznych, związanych z prowadzeniem lecznictwa uzdrowiskowego. W zakończeniu stwierdzono, że są dwa filary gminy uzdrowiskowej: surowcowy, opierający się na konieczności zapewnienia bardzo dobrych warunków sanitarnych i środowiskowych miejscowości i ludzki, który stanowią turyści. Aby prawidłowo zarządzać tymi filarami ustawodawca zdecydował o odrębnym statusie ustrojowoprawnym tych gmin