Implikacje Transatlantyckiego Partnerstwa w dziedzinie Handlu i Inwestycji (TTIP) dla przepływów inwestycji między Unią Europejską a USA

Transatlantyckie Porozumienie w dziedzinie Handlu i Inwestycji (TTIP) jest przedmiotem kontrowersji, ale jednocześnie postrzegane jest jako jedno najbardziej wszechstronnych międzynarodowych porozumień o wolnym handlu i ochronie inwestycji. Wśród tematów wywołujących najwięcej krytyki ze strony różnych grup społecznych jest procedury rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem (ISDS), jak również ich prawne konsekwencje dla krajów członkowskich UE. Mniej dyskutowaną kwestią są natomiast potencjalne implikacje porozumienia dla ekonomicznej współpracy między Unią Europejską a USA w dziedzinie przepływów inwestycji, a szczególności bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ). Celem artykułu jest przedstawienie dyskusji dotyczącej ISDS i zbadanie wybranych ekonomicznych, politycznych i prawnych implikacji postanowień TTIP dla przepływów BIZ między partnerami. Propozycja Komisji Europejskiej, aby zmienić procedury ochrony inwestycji i rozstrzygania sporów, może być traktowana jako próba stworzenia bardziej transparentnego systemu, akceptowalnego dla różnych grup społecznych i bezpieczniejszego dla państw członkowskich. Efekty porozumienia dla BIZ między UE a USA mogą zależeć od efektów kreacji i przesunięcia handlu oraz „lustrzanych” efektów w sferze inwestycji.The Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP) is a controversial subject, but at the same time it is perceived to be the most comprehensive international agreement on free trade and investment protection. Among the topics that evoke criticism on the part of different social groups is the investor‑state dispute‑settlement (ISDS), as well as its legal consequences for the EU Member states. A less discussed issue is the potential implications of the agreement on the state of economic co‑operation between the European Union and the USA in the field of investment flows, with special reference to foreign direct investment (FDI). The aim of this paper is to present the discussion related to the ISDS and examine some of the economic, political and legal implications of TTIP provisions for FDI flows between the EU and the USA. The proposals of the European Commission to change the investment protection system might be treated as an attempt to make the system of arbitrage more transparent and convincing to societies, and safer for states. The effects of the TTIP agreement for FDI between both partners might be dependent on the scale of trade creation and diversion effects, and the mirror effects of investment creation and diversion under a free trade area