Kontynuacja procesu rozszerzenia jako wyzwanie dla Unii Europejskiej

The process of integration in Western Europe, undertaken since World War II, has proven a success. Additional countries have taken actions to join the European Communities, and the EC/EU policy of enlargement has become one of its most important activities. The purpose of the article is to identify and briefly analyse certain aspects, mainly theoretical, related to the continuation of EU enlargement and to identify the most significant factors that affect its future course. The main thesis of the study is that the continuation of EU enlargement will look significantly different in the future than in the past and that it will be a difficult and lengthy process. The research problem is to identify the causes of the change in the EU enlargement process, generally appraised as one of its most successful policies. To achieve this aim, theoretical models explaining EU enlargement and practical factors affecting the enlargement process are identified. To better understand the current circumstances influencing the EU enlargement process, the article includes information on the current state of EU relations with potential new member states, selected data on the socio-economic development of those countries, and public attitudes in the EU and some candidate states. The formal conditions that must be met by a candidate state are presented in the first part of the study. The summary contains the most important conclusions.Proces integracji, podjęty w Europie Zachodniej po II wojnie światowej, okazał się sukcesem. Kolejne państwa dołączały do Wspólnot Europejskich (WE), a potem do Unii Europejskiej (UE), zaś polityka rozszerzenia WE/UE stała się jednym z najistotniejszych obszarów aktywności tych organizacji międzynarodowych. Celem artykułu jest identyfikacja i krótka analiza wybranych aspektów, głównie teoretycznych, związanych z kontynuacją rozszerzania UE i stanowiących najistotniejsze czynniki wpływające na dalszy przebieg tego procesu. Główną tezą opracowania jest stwierdzenie, że kontynuacja rozszerzania UE będzie wyglądać wyraźnie inaczej niż do tej pory i będzie procesem trudnym i długotrwałym. Problemem badawczym jest identyfikacja przyczyn takiej zmiany w charakterze procesu rozszerzania UE, który przecież do tej pory generalnie oceniany jest jako jedna z najskuteczniejszych polityk WE/UE. W tym celu zostaną przywołane funkcjonujące w literaturze przedmiotu teoretyczne modele wyjaśniania rozszerzania WE/UE i wskazane czynniki o charakterze ,,praktycznym”, które na rozszerzenie mają wpływ. Aby lepiej zrozumieć obecne uwarunkowania kontynuowania rozszerzenia UE, przedstawiono także stan stosunków UE z potencjalnymi nowymi państwami członkowskimi, wybrane dane o charakterze społeczno-gospodarczym tych państw oraz nastawienie opinii publicznej w UE i w niektórych państwach kandydujących do UE. W pierwszej części wskazano formalne warunki, jakie musi spełnić państwo chcące przystąpić do Unii. Podsumowanie zawiera najistotniejsze wnioski