Łączliwość składniowa i leksykalno-semantyczna czasowników odnoszących się do stanów emocjonalnych w polu semantycznym gniewu, złości i podziwu – na materiale języka francuskiego i arabskiego

The study concerns the correspondences between French and Arabic in the expression of emotion. For the verbs of emotion, some authors offer a classification based on syntactic criteria (Harris, 1988). Others propose a distribution of verbs based on homogeneous semantic features (Mathieu, 2000). Proposing a third way, our objective is to better understand the specificities of the verbal combining of emotion in French and Arabic through the structuring of this semantic field in both languages in relation to what is proposed in linguistic, literature, syntax and contrasting semantics. We examine syntactic-semantic correspondences in the verbal combinations between the two languages seeking to know if verbs belonging to the same types of emotion in the two languages attract the same companions. We choose to base our study on the analysis of syntactic and lexical combination (Novakova, Tutin, 2009), which allow us to identify the combination of emotion studied in the two compared languages. We use Lexical priming theory (Hoey, 2005) to examine the preferred syntactic relationships of the verbal combination of emotion and to verify whether they are linked to the semantic dimensions that they can possibly convey. We show that semantics is systematically connected to syntax. After presenting the theoretical framework, the contrastive approach and the methodology of the work, and the corpus on which this research was based (Emolex and Arabicorpus), we propose a semantic-syntactic analysis of the combinations of emotion verbs belonging to the lexical fields of anger and admiration, in the two compared languages.L’étude concerne les correspondances entre le français et l’arabe dans l’expression de l’émotion. Certains chercheurs proposent de classifier les verbes d’émotion en s’appuyant sur des critères syntaxiques (Harris, 1988). D’autres partent, à l’inverse, d’ensembles sémantiquement similaires de verbes pour aborder leurs structures syntaxiques (Mathieu, 2000). Nous proposons, ici, une troisième voix dont l’objectif consiste à mieux appréhender les spécificités de la combinatoire des d’émotion à travers la structuration de ce champ sémantique dans les deux langues par rapport à ce que propose la littérature linguistique en syntaxe et en sémantique contrastive. Nous examinerons, ainsi, les aspects sémantico-syntaxiques de ces associations pour savoir, si des verbes appartenant aux mêmes types d’affect dans les deux langues attirent les mêmes accompagnateurs ou non. Nous choisissons de recourir à la combinatoire syntaxique et lexicale (Novakova et Tutin, 2009), qui permet d’identifier les associations lexicales relevées en français en arabe. Le travail s’appuie sur la théorie du Lexical priming de Michael Hoey (2005) qui permet d’examiner les relations syntaxiques privilégiées des combinaisons verbales d’émotion et de vérifier si elles sont liées aux dimensions sémantiques qu’elles peuvent éventuellement véhiculer. Après une présentation du cadre théorique, de l’approche contrastive et de la méthodologie, ainsi que des corpus (Emolex et Arabicorpus), nous proposerons une analyse sémantico-syntaxique de ces associations et ce, dans les deux langues comparées.Celem artykułu jest pokazanie podobieństw w wyrażaniu emocji w języku francuskim i arabskim na przykładzie czasowników odnoszących się do stanów emocjonalnych. Niektórzy lingwiści proponują klasyfikację wymienionych leksemów opartą na kryteriach syntaktycznych (Harris, 1988), inni – ich podział na podstawie homogenicznych cech semantycznych (Mathieu, 2000). Biorąc pod uwagę dotychczasową literaturę przedmiotu w obrębie składni i semantyki kontrastywnej, w badaniach skoncentrowano się na ukazaniu specyfiki łączliwości interesujących nas czasowników przez analizę sposobu ustrukturyzowania pola semantycznego nazw emocji w obu porównywanych językach. Opisano zatem syntaktyczną i leksykalno-semantyczną łączliwość czasowników (Novakova, Tutin, 2009), aby dowiedzieć się, czy leksemy czasownikowe, które nazywają ten sam rodzaj emocji w języku francuskim i arabskim, współwystępują z ekwiwalentnymi wyrazami. Pozwoliło to zidentyfikować połączenia, w skład których wchodzą czasowniki emocji w porównywanych językach. W artykule odwołano się do teorii primingu leksykalnego (Hoey, 2005), aby zbadać preferowane relacje syntaktyczne w połączeniach z czasownikami emocji i zweryfikować, czy są one powiązane z takimi parametrami semantycznymi, jak intensywność czy aspekt. Pokazano, że semantyka jest systemowo powiązana ze składnią. Po przedstawieniu ram teoretycznych analizy kontrastywnej i metodologii pracy oraz scharakteryzowaniu korpusu, na którym oparto badania (Emolex i Arabicorpus), zaproponowano semantyczno-syntaktyczną analizę związków łączliwych, należących do pól semantycznych colère (gniew, złość) oraz admiration (podziw) w języku francuskim i arabskim