Z problematyki równoważności konstrukcji z narzędnikiem w języku rosyjskim i czeskim

Z PROBLEMATYKI RÓWNOWAŻNOŚCI KONSTRUKCJI Z NARZĘDNIKIEMW JĘZYKU ROSYJSKIM I CZESKIM Streszczenie Przedstawione w artykule rosyjskie syntaksemy с + Narzędnik, mające postać konstrukcji przyim-kowych z przyimkami wyrażającymi i niewyrażającymi relacji przestrzennych, zostały zanalizowane z uwzględnieniem: - znaczenia leksykalnego przyimka;- znaczenia leksykalnego użytego rzeczownika;- znaczeń kontekstualnych przyimka i przypadka, uwarunkowanych głównie semantyką predykatu;- znaczenia inwariantnego właściwego bezprzyimkowego przypadka;- kompleksowych charakterystyk, motywowanych relacjami na poziomie denotacyjnym. Skonstatowano, że odpowiednikami rosyjskiej syntaksemy c + Narzędnik w języku czeskim mogą być syntaksema s + Narzędnik, a także konstrukcje przyimkowe při + Miejscownik, v + Miejscownik, za + Dopełniacz, bezprzyimkowy narzędnik, biernik i ekwiwalenty typu …pokud jde o Biernik…, co se týká Dopełniacz, co do + Dopełniacz, z hlediska + Dopełniacz, spójnik а, przymiotniki, przysłówki oraz ekwiwalencja zerowa. THE EQUIVALENCE OF CONSTRUCTIONS WITH PREPOSITIONAL INSTRUMENTAL IN RUSSIAN AND CZECH Summary A functional-comparative analysis of free syntaxemes and syntaxemes determined by the syntactic structure of a sentence, represented by prepositional forms with sociative preposition c (c+Ins) in Russian and Czech texts supports their more frequent incidence in Russian. In both languages syn-taxemes had the same roles: free syntaxemes - the role of comitative 1, 2, 3, qualitative; syntaxemes determined by the syntactic structure of a sentence - the role of temporative 1, 2, temative and subject, participating in activity with another subject.In Czech the equivalents of a syntaxeme represented by c + Ins can be s + Ins as well as syntaxemes represented by other prepositional cases: při + Loc, v + Loc, za + Gen, prepotionfree instrumental and accusative, such equvivalents as …pokud jde o Acc…, co se týká Gen, co do + Gen, z hlediska + Gen, conjunction a, adjectives, adverbs and zero equivalent.In the case of comitative meanings represented by the prepositional case form c + Ins the premise is that it expresses coordination by the means of subordination, see мы с вами - мы и вы, já s bratrem - já a bratr