Od tez Marcina Lutra do kazań Jacoba Heggego. Kościół w Gdańsku w przededniu pierwszych wystąpień reformacyjnych

The subject of analysis is situation of the Church in Gdańsk in 1517–1522, on the eve of first manifestations of Reformation in this town, urban centre important for Royal Prussia and Poland. Basing on the literature on the subject, but mostly with the use of original self-existent documents preserved until our times: writings, letters and records on activities of the Bishop of Włocławek, the local ordinary, the author reconstructs in the article the course of events preceding actions of the first reformer of Gdańsk, Jacob Hegge. The essential goal of research is an answer to the question whether Reformation ferment initiated by Martin Luther had any influence on the situation of the Church in Gdańsk. The case of this town is compared with the situation in several others, in Poland and the Reich, such as Cracow, Lübeck, Hamburg.Przedmiotem niniejszej analizy jest sytuacja Kościoła w Gdańsku w latach 1517–1522, w przededniu pierwszych wystąpień reformacyjnych w tym ważnym dla Prus Królewskich i Polski ośrodku miejskim. W artykule na podstawie literatury przedmiotu, a przede wszystkim zachowanych dokumentów, pism, listów oraz akt działalności biskupa włocławskiego, ordynariusza miejsca, zrekonstruowano przebieg wydarzeń poprzedzających działalność pierwszego reformatora Gdańska, Jacoba Heggego. Istotnym celem badań jest odpowiedź na pytanie, czy zapoczątkowane wystąpieniem Marcina Lutra reformacyjne wrzenie miało jakikolwiek wpływ na sytuację Kościoła w Gdańsku. Przypadek Gdańska zestawiono z sytuacją w kilku miastach Polski i Rzeszy, m.in. w Krakowie, Lubece, Hamburgu