Knowledge and preferences regarding electoral systems. Survey by the example of single-member districts

Postulat wprowadzenia jednomandatowych okręgów wyborczych w wyborach do Sejmu RP jest najpopularniejszą propozycją reformy ordynacji wyborczej. Tematyka JOW-ów jest obecna w debacie publicznej. W dyskusji prasowej na temat ordynacji jednomandatowej zaskakuje dosyć duża rzetelność przekazu. Temat JOW-ów przebił się jednak również do nowych mediów – portali społecznościowych itp., a tam prezentowany jest hasłowo i jednostronnie. Efekty działania różnych ordynacji wyborczych są dosyć dobrze zbadane i opisane. Mimo to badania CBOS pokazują, że poziom wiedzy na temat różnych systemów jest niski, a opinie prezentowane przez respondentów są często wewnętrznie sprzeczne. Jednocześnie największą popularnością w społeczeństwie cieszy się od wielu lat system większościowy. W ramach pracy przeprowadzone zostało badanie na grupie 163 osób. Badaną grupą byli młodzi dobrze wykształceni ludzie. Celem badania było sprawdzenie jak kształtują się wiedza i preferencje odnośnie do systemów wyborczych (na przykładzie jednomandatowych okręgów wyborczych) w tej grupie. Okazało się, że badana grupa miała dużą wiedzę na temat systemu wyborczego w wyborach do Sejmu RP. Występowało jednakże duże zróżnicowanie odnośnie przewidywanych skutków wprowadzenia jednomandatowych okręgów wyborczych, jednocześnie spora część respondentów przypisywała takiemu rozwiązaniu cechy nieprawdziwe. Większość osób w badanej grupie, w przeciwieństwie do ogółu społeczeństwa opowiadała się przeciwko wprowadzeniu JOW-ów. Wszystkich badanych łączyło niezadowolenie z obecnego systemu wyborczego. Preferencje wyborcze nie były bardzo istotnie związane z nastawieniem do JOW-ów. Wyniki badania wskazują, że nawet w grupie najlepiej wykształconej poziom wiedzy odnośnie do systemów wyborczych nie jest zadowalający. Dla pozyskania pełniejszych wyników i przeprowadzenia analizy porównawczej warto byłoby powtórzyć badanie w innych grupach społecznych.The most popular proposition of electoral low reform in Poland is postulate of introducing single-member districts in parliamentary elections. This proposition is often discussed in media. In press discussion the topic of electoral low reform is presented in surprisingly reliable way. However this subject is presented also in social media, where way of argumentation is short and one-sided. Despite the fact, that effects of different electoral laws are quiet well recognized and researched, surveys of CBOS shows, that the level of knowledge about electoral law among society is low. Opinions presented by respondents are often self- contradictory. The same surveys shows also, that majority system is socially preferred. The main part of the article is survey conducted on the group of 163 people. Respondents were young well- educated people. The aim of the survey was to find out what is the level of knowledge and preferences towards electoral system in this group. The level of knowledge about polish electoral system among the group was high. The group was highly divided in anticipating effects of introducing single-member districts and significant part of respondents anticipated effects which are very unlike. In contrast to the whole society majority of researched group were against introducing single- member districts. There was no significant correlation between preferences about electoral system and electoral preferences. All respondents declared dissatisfaction with current electoral system. The conclusion from survey is that the level of knowledge about different electoral systems is low, even in the group of well-educated respondents. In order to obtain more complex results the survey in different social groups should be conducted