Polish Labor Migrations at the Start of the Century: The Role of Migration Networks

The article focuses on migration networks and labor migrations by Polish workers seeking employment abroad. The article refers to key theories describing migration processes and analyzing network resources and functions. The authors also evaluate the meaning of trust as a positive factor for migration networks as well as the role of “bridging” and “bonding” social capital and formal and informal networks and their influence on migration processes. The theoretical part of the article is based on the related literature. Migration capital and migration networks are discussed on the basis of existing empirical research and the author’s own research carried out among Polish and German students and college graduates in the partner cities of Rzeszów and Bielefeld in 2010. Two conclusions deserve particular attention, the author says. First, it is difficult to thoroughly explain the significance and level of social capital and changes in the function of migration networks. After Poland joined the EU, the significance of migration networks, both formal and informal, increased. Second, the analysis confirms that substantial changes are taking place in migration processes. Due to their complexity and interdisciplinary nature, these changes require further examination, Barwińska-Małajowicz concludes.Celem artykułu jest przedstawienie zmian w znaczeniu sieci migracyjnych dla współczesnych zagranicznych migracji zarobkowych Polaków. Realizacja celu wymagała odwołania się do najważniejszych teoretycznych koncepcji w zakresie procesów migracyjnych oraz syntetycznej charakterystyki zasobów sieciowych i funkcji sieci, w kontekście ich znaczenia dla homo oeconomicus oraz homo dictyous. Nie bez znaczenia było ponadto określenie roli zaufania, jako elementu wzmacniającego sieć migracyjną, jak również pokazanie znaczenia migracyjnego kapitału społecznego („pomostowego” i „wiążącego”) oraz sieci (formalnych i nieformalnych) dla rozwoju procesów migracyjnych. Część teoretyczną przedstawiono w oparciu o wykorzystanie literatury przedmiotu. Natomiast podstawą analizy znaczenia i przemian kapitału migracyjnego oraz sieci migracyjnych były wyniki zastanych badań empirycznych, skonfrontowane z wynikami badań własnych, zrealizowanych w 2010 r. wśród polskich i niemieckich studentów i absolwentów uczelni w miastach partnerskich: Rzeszowie i Bielefeld. Wśród konkluzji, na szczególną uwagę zasługują dwa wnioski. Po pierwsze, niełatwym zadaniem jest znalezienie klucza wyjaśniającego proces zmian w zakresie znaczenia i poziomu migracyjnego kapitału społecznego oraz przemian roli sieci migracyjnych w ostatnim czasie. W okresie poakcesyjnym obserwujemy bowiem z jednej strony wzrost znaczenia sieci migracyjnych, z drugiej osłabienie powiązań, przy czym zmiany te w niektórych sytuacjach dotyczą sieci nieformalnych, kiedy indziej sieci formalnych. Ponadto, przeprowadzona analiza dostarcza istotnych przesłanek, które potwierdzają zachodzące w ostatnim czasie ważne przemiany znaczenia sieci dla zjawisk migracyjnych, przy czym problem ten (ze względu na swoją złożoność i interdyscyplinarny charakter) wymaga podjęcia dalszych działań badawczych