Creative accounting: positive and negative strategies

Rachunkowość i sprawozdawczość finansowa jest podstawowym źródłem informacji o położeniu finansowym, wynikach działalności i przepływach pieniężnych jednostki gospodarczej. Na podstawie danych rachunkowości menedżerowie podejmują decyzje dotyczące działalności bieżącej przedsiębiorstwa oraz planów i strategii rozwoju. Natomiast użytkowników zewnętrznych bardziej interesuje sprawozdawczość finansowa. Rachunkowość finansowa jest regulowana przez międzynarodowe i krajowe standardy rachunkowości oraz inne akty prawne. W warunkach globalizacji, dynamicznego rozwoju gospodarki światowej nie ma możliwości szczegółowej regulacji ewidencji operacji i zdarzeń gospodarczych oraz sporządzenia sprawozdań finansowych. Standardy rachunkowości regulują ogólne zasady prowadzenia rachunkowości finansowej i sporządzenia sprawozdań finansowych. W niektórych przypadkach standardy rachunkowości dają możliwość wyboru sposobu ujęcia i wyceny operacji gospodarczych oraz zdarzeń gospodarczych. To spowodowało pojawienie się rachunkowości kreatywnej. W literaturze i w praktyce rachunkowość kreatywna jest różnie rozumiana i oceniana. Niektórzy rachunkowość kreatywną uważają za możliwość przedstawienia wiernego obrazu jednostki gospodarczej, który w dużym stopniu zależy od zmiany wartości rynkowej majątku trwałego i obrotowego oraz zmiany wartości pieniądza w czasie. Inni rachunkowość kreatywną postrzegają, jako rachunkowość oszukańczą i zagrożenie dla rynków finansowych. Celem artykułu jest zbadanie pozytywnych i negatywnych strategii rachunkowości kreatywnej oraz ich wpływu na wierny obraz jednostki gospodarczej. Opracowanie przygotowano na podstawie analizy porównawczej źródeł literaturowych oraz badania wpływu stosowanych metod twórczych na wierny obraz jednostki gospodarczej. Wyniki badań pokazują, że pozytywna rachunkowość i oszukańcza rachunkowość stosują metody twórcze. A to znaczy, że termin „rachunkowość kreatywna” jest bardzo ogólny i nie odzwierciedla legalności stosowanych metod wyceny i rachunkowości. Zatem musi on być sprecyzowany podając jasno znaczenie stosowanych metod. Rozróżnić metody stosowane w rachunkowości można precyzyjnie stosując odpowiednią terminologię. Przykładowo może to być „pozytywna rachunkowość kreatywna” i „negatywna rachunkowość kreatywna” albo „oszukańcza rachunkowość kreatywna” lub „rachunkowość agresywna”.Accounting and financial statements are the main sources of information about company’s financial status, activity results and cash flows. On the bases of accounting data the managers make operational and strategic decisions, prepare plans and budgets. External consumers are mostly interested in financial statements. Accounting is regulated by international and national standards of accounting and other legal acts. In the process of globalization and dynamic economic development it is impossible to regulate accounting of economic activity and estimation of economic events in detail. Accounting standards regulate only general order of accounting. In some cases standards foresee possibility to select the estimation of economic transaction and events, and to choose the most suitable variant. It was the reason why creative accounting started to exist. In literature and practice creative accounting is understood and interpreted differently. Some author state that applying the technique of creative accounting the true and fair view of company can be depicted which, to great extent depends on market value of fixed and current assets and the rate of inflation. Some other authors consider creative accounting as deceptive and threat to financial markets. The aim of the article is to investigate positive and negative strategies of creative accounting and their impact on the image of company. The article is written on the bases of comparative analysis of sources of literature and their impact of creative accounting on company’s image. The results of investigation indicate that positive and deceptive accountings apply certain elements of creativity. It means, that the term “creative accounting” in general does not reflect legality of estimation of accounting methods. E.g. some terms like “positive creative accounting” and “negative creative accounting” or deceptive creative accounting” or aggressive accounting” can be used