Moral sense. Five ethical codes in perception of pupils of the Educational Youth Centres

Man has been tackling the question of morality for centuries. It is because man, as a thinking being, has pursued the reasons for his or her behaviour and has wanted to focus his or her existence on the world of standards and moral values. The moral domain, which significantly determines the way people function, is part of broader spirituality. While observing and judging other people’s actions, we concentrate primarily on identifying their goals or intentions (we analyse them in terms of their actions), because it is required by the attribution of their personality traits. It is a definitional component of many traits to pursue specific goals (Wojciszke, Baryła: Read, Jones, Miller, 1990), whereas the basic element of moral judgment is to assign intentions. As a result, we tend to analyse other people’s behaviour in moral terms. Self-efficacy is particularly important for us in terms of effectiveness in our actions, whearas an interest in efficacy of other people shows our need to know if we can benefit or not from their actions (Peeters, Czapiński, 1990).The article describes the results of a research on the perception of the five ethical codes (ethic of autonomy, ethic of dignity, ethic of community, ethic of common good and ethic of productivity) in pupils of the Youth Educational Centres in Mazovia Province.Problem moralności towarzyszył człowiekowi od wieków, człowiek, jako istota myśląca, dążył do poznania przyczyn swoich zachowań, pragnął ukierunkować swoją egzystencję w odniesieniu do świata norm i wartości moralnych. Wymiar moralny, w sposób istotny determinujący funkcjonowanie człowieka, jest częścią jego szeroko pojmowanej duchowości. Obserwując i oceniając działania innych ludzi, skupiamy się przede wszystkim na identyfikacji ich celów czy intencji (a więc analizujemy je w sensie ich działań), ponieważ wymaga tego atrybucja ich cech. Zmierzanie do określonych celów jest definicyjnym składnikiem wielu cech, a przypisywanie intencji – podstawowym elementem sądów moralnych. Tendencje takie skutkują skłonnością do analizowania zachowań innych ludzi w kategoriach moralnych. Własna sprawność jest dla człowieka niezwykle istotna z punktu widzenia skuteczności jego działania, a sprawność innego człowieka interesuje nas ze względu na to, czy jego działania przynoszą nam dobro, czy też nie (Peeters, Czapiński 1990). W niniejszym artykule zostały zaprezentowane wyniki badań nad percepcją pięciu kodów moralnych (Etyki: Godności, Kolektywizmu, Dobra Powszechnego Produktywności), przeprowadzonych z wychowankami Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych z terenu woj. mazowieckiego