The Main Components of Regional Diversity Due to Demand and Supply of Tourism and Social Development. Classification Approach

Regionalna struktura społeczna Polski wykazała przewagę województw mazowieckiego i pomorskiego. Województwa te dystansują się wielkością PKB na mieszkańca. Wyróżniają się pod względem recepcji turystów zarówno krajowych, jak i zagranicznych. Według szacunków, w 2007 roku województwo mazowieckie przyjęło 13% krajowego ruchu turystycznego. Kolejne pod względem liczby turystów krajowych było pomorskie i małopolskie. Podczas podróży długookresowych Polacy odwiedzali najczęściej województwo pomorskie. W celach turystyczno-wypoczynkowych Polacy najczęściej podróżowali do województw: pomorskiego, zachodniopomorskiego, kujawsko- -pomorskiego, warmińsko-mazurskiego, Najwięcej turystów zagranicznych odwiedziło województwa: wielkopolskie, dolnośląskie, mazowieckie, małopolskie. Jeśli chodzi o podaż turystyczną to najlepiej rozwinięta jest baza hotelowa w województwach mazowieckim, śląskim i dolnośląskim. Obszary o wysokiej recepcji turystycznej charakteryzuje wysoki poziom bazy hotelowej i wysoki stopień wykorzystania miejsc noclegowych, co pociąga za sobą rozwój społeczny, natomiast poziom wsparcia unii dla tych regionów nie jest wysoki, co jest zgodne z przyjętą polityką regionalną.The concept of regional development is often combined with the concept of competitiveness, which is understood as a group of conditions that maintains a competitive advantage and longterm growth in order to build prosperity and quality of life. The aim of this study is an attempt to apply the classification procedure to assess the competitiveness of the tourism industry within Polish regions (voivodeships). Tourism activities and measurement of their effects on the regional economy is very important, especially because they are linked to retention, employment, economic and social cohesion and strengthening the quality of life. Application of the principal component analysis and non-hierarchical cluster analysis identified the regional dimension of the tourism economy and isolated types of regions that differ in the amount of demand, the supply of tourism development potential measured by GDP per capita and the level of support of regional policy instruments. This method provides an objective assessment of the multi-criteria phenomenon of competitiveness in territorial arrangement. According to the proposed system model diagnostic variables characterizing the level of tourism in the provinces were grouped into sub-systems: supply (10 features), demand (7 features) and economic development (4 features). The method of multivariate analysis, i.e. principal component analysis was applied in order to replace original features with fewer meta-features of principal components. The results showed that the highest level of regional development were achieved by Mazowieckie and Pomorskie voivodeships, influenced by very high household incomes, low unemployment and a high level of support from EU funds for regional development. Śląskie voivodeship had the highest level of support from regional development funds per capita while maintaining a high level of socio-economic development. Wielkopolskie, Łódzkie, Śląskie and Małopolskie voivodeships had low levels of regional development support per capita, yet a high economic growth. The largest group: Zachodniopomorskie, Lubuskie, Kujawsko-pomorskie, Warmińsko-mazurskie, Podlaskie, Lubelskie, Podkarpackie, Świętokrzyskie and Opolskie voivodeships had low levels of economic development and medium level of regional development funding compared to other provinces