An attempt to assess the degree of urbanity of new towns in Poland based on the morphological criterion

W latach 1980—2018 liczba miast w Polsce wzrosła z 803 do 930. W procedurze administracyjnej brakuje jednak jasnego określenia kryteriów miejskości i mierzalnych wskaźników służących do weryfikacji miejscowości starających się o status miasta. Dotyczy to w szczególności mierników identyfikujących charakter morfologii jednostek osadniczych. Głównym celem artykułu jest przedstawienie zestawu wskaźników opartych na ogólnodostępnych danych statystycznych opisujących morfologię miejscowości, które mogłyby znaleźć zastosowanie w procedurze administracyjnej w zakresie nadawania statusu miasta. Zaproponowane wskaźniki wykorzystano w analizie morfologii miast w celu sprawdzenia ich przydatności do ilościowego opisu stopnia miejskości. W badaniu skoncentrowano się na miastach, które uzyskały prawa miejskie w latach 2000—2014, ponieważ powinny one spełniać kryteria przyjęte w procedurze administracyjnej. Wykorzystano dane dla miast za 2014 r. pochodzące z Banku Danych Lokalnych (BDL) GUS. Przeprowadzone analizy wykazały, że w przypadku miast ustanowionych w badanym okresie wskaźniki morfologii przyjmują wartości świadczące o niskim lub bardzo niskim stopniu miejskości.In the years 1980—2018, the number of towns and cities in Poland increased from 803 to 930. However, the problem of the administrative procedure is the lack of clearly defined criteria of urbanity and the lack of measurable indicators that could be used to verify the settlements applying for the status of a city. This applies, in particular, to the measures identifying the character of the morphology of settlements. The main objective of this research is to propose a set of indicators based on generally available statistical data describing the morphology of settlements, which could be used in the administrative procedure of granting the city status. The proposed indicators were used to analyse the morphology of cities in Poland in order to verifying their suitability to describe quantified degree of urbanity. The focus was on cites, which received city status in the years 2000—2014, because these cities should formally meet the criteria adopted in the administrative procedure. Data for cities (for 2014) were taken from Local Data Bank of Statistics Poland. Analyses have shown that in the case of new cities proposed morphological indexes assume values indicating low or very low level of their urbanization