Quality management and organizational behaviour

Artykuł omawia podstawowe przejawy zachowań organizacyjnych w firmach stosujących systemy zarządzania jakością według norm ISO oraz koncepcję zarządzania przez jakość. Autor uznaje, że wdrażanie i utrzymywanie systemów zarządzania jakością wpływa na określone zachowania pracowników (głównie pełnomocników ds. systemów zarządzania jakością i audytorów). W opracowaniu przestawiono aktualną praktykę zarządzania jakością (stosowanie znormalizowanych systemów zarządzania jakością, wykorzystanie narzędzi, technik i metod zarządzania jakością, implementacja kryteriów zawartych w modelach doskonałości). Omówiono zachowania: obywatelskie i kliencie, egoistyczne i kooperacyjne, etyczne i nieetyczne, elastyczne i sformalizowane, przywódcze – pozytywne i negatywne. Charakteryzując źródła różnych zachowań, wybrano najważniejsze ich przyczyny: postawy audytorów zewnętrznych, zróżnicowane motywy wdrażania systemów, zaangażowanie kierownictwa, istniejące procedury współpracy w łańcuchu dostaw. Zwrócono uwagę na ograniczenia prezentowanych treści i sformułowano zalecenia praktyczne dla organizacji stosujących różne systemy i koncepcje zarządzania jakością.The article discusses the basic aspects of organizational behaviour in companies using quality management systems in accordance with the ISO standards and applying the Total Quality Management concept. The author claims that the implementation and maintenance of quality management systems influences the particular forms of employees’ behaviour, andquality management system representatives and auditors in particular. The article presents the current practice of quality management, i.e. the use of standardized quality management systems; the application of quality management system instrumentation, techniques and methods; the implementation of criteria included in excellence models. The following types of behaviour are discussed: civic and client, egoistic and cooperative, ethical and unethical, flexible and formalized, positive and negative with respect to leadership. Describing the sources of various types of behaviour, the author presents their most significant causes: attitudes of external auditors, diversified motives for the implementation of quality systems, the top management’s involvement, and the existing cooperation procedures within the supply chain. The author focuses also on limitations concerning the discussed issues and formulates practical recommendations for organizations using various quality management systems and concepts