Nowy system rządów w Turcji: wybrane uwagi i rozważania w perspektywie prawno-porównawczej

Summary On 12 December 2016, 316 deputies of the Grand National Assembly of Turkey submitted a constitutional amendment proposal which is mainly related to changing the parliamentary features of the system of government. The constitutional amendment bill was accepted by the Committee on Constitution of the Grand National Assembly of Turkey with minor changes. Hereafter, the bill was discussed and voted on in the Grand National Assembly. The Grand National Assembly passed the constitution al amendment bill by 339 of 550 votes which is not enough for coming into force but holding a referendum by the President of the Republic2. The constitutional amendment law was promulgated by the President of the Republic on 11 February 2017, and the referendum was held on 16 April 2017. According to the official results declared by the Supreme Electoral Council, 51.41% of the valid votes are in favour, while 48.59% voted for no. Hence, the amendments were approved and are subject to coming into force. This article aims to point out the newly-introduced Turkish system of government by comparing the legislative and executive relations of the relevant constitutional systems which in this case are presidential U.S.A., semi-presidential France and super-presidential Russia. The other purpose of the article is to remark the formation of the judiciary branch of the American, English, German and French constitutional systems for the comparison of the regarding constitutional amendment law provisions. In this respect, the article comprises of a comparative legal/constitutional research in terms of legislative-executive-judiciary relations.W dniu 12 grudnia 2016 r. 316 deputowanych Wielkiego Zgromadzenia Narodowego Turcji zgłosiło wniosek dotyczący zmiany konstytucji, który był głównie związany ze zmianą parlamentarnych cech systemu rządów. Projekt ustawy zmieniającej konstytucję został zaakceptowana przez Komisję Konstytucyjną Wielkiego Zgromadzenia Narodowego Turcji z niewielkimi zmianami. Następnie projekt ustawy został poddany dyskusji i przegłosowany w Wielkim Zgromadzeniu Narodowym. Wielkie Zgromadzenie Narodowe uchwaliło projekt ustawy o zmianie konstytucji wiekszością 339 spośród 550 głosów, co było niewystarczającą wiekszością konieczną do wejścia w życie, i wiązało się z przeprowadzeniem referendum przez Prezydenta Republiki. Ustawa o zmianie konstytucji została ogłoszona przez Prezydenta Republiki 11 lutego 2017 r., a referendum odbyło się 16 kwietnia 2017 r. Zgodnie z oficjalnymi wynikami ogłoszonymi przez Najwyższą Radę Wyborczą, 51,41% ważnych głosów było za zmianami w konstytucji, podczas gdy 48,59% głosowało przeciw. W związku z tym poprawki zostały zatwierdzone i weszły w życie. Artykuł ten ma na celu ukazanie nowo wprowadzonego tureckiego systemu rządów poprzez porównanie stosunków między legislatywą a egzekutywą w systemach konstytucyjnych: prezydenckim w Stanach Zjednoczonych Ameryki, półprezydenckim we Francji i superprezydenckim w Rosji. Innym celem artykułu jest zwrócenie uwagi na zasady powoływania członków organów władzy sądowniczej w amerykańskim, angielskim, niemieckim i francuskim systemie konstytucyjnym, w celu ich porównania z regulacjami przyjętymi w neweli konstytucyjnej. W tym zakresie artykuł zawiera porównawcze badania prawnokonstytucyjne pod kątem relacji legislatywy, egzekutywy i judykatywy