Konstytucyjne aspekty zawieszonego parlamentu w Wielkiej Brytanii

Zjawisko zawieszonego parlamentu, w którym żadna z partii nie dysponuje większością ogólnej liczby mandatów w Izbie Gmin ma w Wielkiej Brytanii znaczenie nie tylko polityczne, ale i konstytucyjne. Analiza precedensów ustrojowych oraz stosownych konwenansów konstytucyjnych prowadzi do wniosku, że konsekwencją zawieszonego parlamentu może być zwiększenie ustrojowej roli monarchy prowadzące do jego zaangażowania w procedurze tworzenia rządu oraz w zakresie rozwiązywania parlamentu. W obu tych kwestiach może pojawić się konieczność skorzystania przez monarchę z tak zwanych uprawnień zastrzeżonych, to znaczy wykonania konstytucyjnych funkcji wbrew radzie premiera, co może wpływać negatywnie na neutralność polityczną królowej. Konstytucyjne kwestie wiążące się z brakiem jednopartyjnej większości parlamentarnej dotyczą również odpowiedzialności politycznej rządu przed parlamentem, która ulega modyfikacji w związku z koniecznym w takiej sytuacji tworzeniem gabinetów mniejszościowych lub koalicyjnych. Korekta konwenansowej zasady rządów odpowiedzialnych odnosi się trzech elementów składających się na solidarną odpowiedzialność gabinetu: zasady zaufania; zasady jednomyślności oraz zasady poufności, przy czym w warunkach funkcjonowania gabinetów koalicyjnych zmienia się treść pierwszej z nich a w warunkach gabinetów koalicyjnych dwóch pozostałych.The article points out that a hung parliament, one in which no party commands a majority in the House of Commons, raises not only political but also important constitutional questions. The latter are concerned with the proper role of the monarch in constitutional democracy as well as with ministerial responsibility which in a hung parliament needs to be accommodated both to minority and coalition governments. In a hung parliament the government formation is not straightforward and the Queen may be compelled to engage more actively in the process and even to use its reserve powers in case the prime minister defeated at the elections would not resign and ask her for a dissolution of parliament instead. In a hung parliament either minority or coalition government can be formed, though the latter has never been created until 2010. When there is no one-party majority in parliament collective ministerial responsibility has to be accommodated to the circumstances, the confidence rule when minority government was formed and unanimity as well as confidentiality rules if coalition was created