Alternative dispute resolution for consumer disputes in European law – the latest legal solutions (Directive 2013/11/EU on consumer ADR and Regulation 524/2013 on consumer ODR)

Zapewnienie prostych, szybkich, tanich i skutecznych sposobów rozstrzygania sporów, które zwiększą zaufanie konsumentów do rynku, stało się w ostatnich latach jednym z najważniejszych zadań instytucji europejskich. Z uwagi na fakt, że alternatywne metody rozwiązywania sporów (ang. alternative dispute resolution, dalej: ADR) spełniają wszystkie powyższe kryteria, Komisja Europejska podjęła szereg inicjatyw zmierzających do wykorzystania tych metod do rozstrzygania sporów konsumenckich. W 2011 r. Komisja opracowała dwa wnioski, które zaowocowały wydaniem dyrektywy 2013/11/UE w sprawie ADR oraz rozporządzenia nr 524/2013 w sprawie ODR w sporach konsumenckich. Analiza poszczególnych postanowień tych aktów pozwala dostrzec zagrożenia wiążące się z wprowadzeniem tych przepisów do krajowych porządków prawnych. W niniejszym artykule wskazane zostaną kwestie problematyczne wiążące się z wprowadzeniem w życie i stosowaniem tych uregulowań, w szczególności możliwe utrudnienie konsumentom dostępu do sądownictwa powszechnego, zwiększone ryzyko nadużyć przedsiębiorców, jakość wydawanych rozstrzygnięć, zagrożenia bezstronności i niezależności podmiotów ADR, a także konieczność poniesienia nakładów finansowych w celu stworzenia spójnego systemu ADR w całej Unii.Ensuring access to simple, efficient, fast and low-cost dispute resolution methods has proven to be one of the most important tasks of European institutions in recent years. Due to the fact that alternative dispute resolution (ADR) methods fulfil all of the above mentioned criteria, the European Commission adopted some measures aiming at the application of these methods to deal with consumer disputes. The Commission specified these initiatives in 2011 in its proposal of Directive 2013/11/UE on consumer ADR and Regulation 524/2013 on consumer ODR. Closer scrutiny of the respective provisions of these EU acts makes it possible however to identify a number of problems surrounding their application in national legal orders. The paper indicates some controversial issues emerging from the implementation and application of these provisions including: potentially hindering consumer access to justice; increased risk of entrepreneurs abusing their position; quality of decisions rendered by ADR entities as well as their dubious impartiality and independence; the need for incurring the costs of developing a coherent ADR system in the whole EU