Impediments to the effective enforcement of consumer claims in class actions for infringements of prohibited practices violating collective consumer interests

Konsumenci są uczestnikami obrotu gospodarczego. Przegląd i analiza przepisów konsumenckich pozwalają stwierdzić, że mają oni szereg praw w stosunkach z profesjonalistami (przedsiębiorcami). Ustawodawca (krajowy i unijny) konsekwentnie zmierza do zwiększenia ochrony praw konsumentów, co prowadzi do sukcesywnego rozbudowywania obowiązków przedsiębiorcy względem konsumentów. Jako przykład może posłużyć ustawa z dnia 30.05.2014 r. o prawach konsumenta. Z punktu widzenia interesu ekonomicznego konsumenta istotne znaczenie ma jednak zapewnienie skutecznych instrumentów egzekwowania zagwarantowanych praw. Długotrwałość postępowań, trudności dowodowe, niska wysokość dochodzonego roszczenia, wysokie koszty postępowania to tylko niektóre czynniki decydujące o rezygnacji przez konsumentów z dochodzenia roszczeń. Powyższe przeszkody wpływają na niewielkie zainteresowanie indywidualnym dochodzeniem przez konsumentów roszczeń w postępowaniu cywilnym. Postępowanie grupowe w zamierzeniu ustawodawcy miało stać się alternatywą dla postępowań indywidualnych. Celem publikacji jest zidentyfikowanie przeszkód, które mogą ograniczać korzystanie z postępowania grupowego, wpływając na skuteczność dochodzenia w nim roszczeń przez konsumentów. Niezależnie jednak od ich istnienia – jeśli tylko okoliczności sprawy przemawiają za grupowym dochodzeniem roszczeń, to postępowanie grupowe będzie skuteczniejszą drogą ochrony interesów wielu konsumentów niż indywidualny proces cywilny – i to niezależnie od czasu jego trwania.Consumers participate in business transactions. A review and analysis of consumer legislation shows that they enjoy a number of rights in their relationships with professionals (entrepreneurs). The legislator (national and EU) consistently seeks to enhance the protection of consumer's rights, which in turn leads to a gradual expansion of the duties placed on entrepreneurs towards consumers. An example of the above can be found in the Polish Consumer Rights Act of 30 May 2014. Nevertheless, considering the economic interest of consumers, it is essential to ensure effective instruments for the enforcement of the guaranteed rights. Lengthy proceedings, evidence collection difficulties, small value claims, high litigation fees are just some of the barriers that prevent consumers from seeking redress. The above obstacles contribute to consumers’ low level of interest in pursuing claims individually in civil proceedings. Class actions were intended by the legislator to become an alternative to solo civil claims. The paper’s aim is to identify the barriers that may restrict group litigation and affect the effectiveness of claim enforcement by consumers. However, irrespective of their existence, if only the circumstances of the case speak for collective redress, a class action will be a more effective way to protect the interests of numerous consumers than an individual civil lawsuit, regardless of its duration