Polish special services in the Polish cinematography between 1989-2012.

The article focuses on the image of Polish special services shown in Polish films produced between 1989 and 2012. The author starts his considerations with the changes in the Polish cinematography after the turning point of 1989. He analyses the impact of the media on the collective memory, in particular by the media images (and the impressions they create) of such institutions as the Office of State Protection (UOP), Internal Security Agency (ABW), Intelligence Agency (AW), Military Intelligence Service (SKW) and Military Counterintelligence Service (SWW). The analysis concentrates on cult classics that portray the Polish special services: movies by Władysław Pasikowski, Ekstradycja by Wojciech Wójcik, Ekipa by Agnieszka Holland, Magdalena Łazarkiewicz, Kasia Adamik, and Borys Lankosz, Twarzą w twarz by Patryk Vega, Essential Killing by Jerzy Skolimowski, and Wszystkie ręce umyte. Sprawa Barbary Blidy by Sławomir Latkowski and Piotr Pytlakowski. The author also studies briefly other film productions in his attempt to identify the patterns in the portrayal of Polish special services.Głównym tematem artykułu jest obraz polskich służb specjalnych, który można dostrzec w produkcjach filmowych zrealizowanych w latach 1989–2012. Autor, wychodząc od rozważań na temat zmian, które nastąpiły w polskiej kinematografii po 1989 r., zastanawia się nad wpływem przekazów audiowizualnych na kształt tzw. pamięci zbiorowej, ze szczególnym uwzględnieniem utrwalonych na ekranie wizerunków (i wywoływanych przez nie wyobrażeń) m.in. takich instytucji, jak: Urząd Ochrony Państwa (UOP), Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW), Agencja Wywiadu (AW) czy też Służba Kontrwywiadu Wojskowego i Służba Wywiadu Wojskowego (SKW i SWW). Za podstawowy przedmiot analizy służą kultowe produkcje zawierające obrazy służb specjalnych: twórczość Władysława Pasikowskiego, Ekstradycja Wojciecha Wójcika, Ekipa Agnieszki Holland, Magdaleny Łazarkiewicz, Kasi Adamik i Borysa Lankosza, Twarzą w twarz Patryka Vegi, Essential Killing Jerzego Skolimowskiego oraz Wszystkie ręce umyte. Sprawa Barbary Blidy Sławomira Latkowskiego i Piotra Pytlakowskiego. Ponadto autor pokrótce analizuje również inne przykłady filmowe, próbując tym samym zidentyfikować mechanizmy charakterystyczne dla opisywanego w artykule zagadnienia