At the Sources of Libertarian Thought

Artykuł traktuje o libertarianizmie, jego genezie, źródłach i odłamach. Jest to stosunkowo młody ruch ideowo-polityczny. Libertarianie szczególny nacisk kładą na prawa jednostki do własności prywatnej i indywidualizm. Mają krytyczny ogląd instytucji państwa, wyrażający się w postulacie radykalnego ograniczenia jego uprawnień (minarchizm) lub też jego demontażu (anarchokapitalizm). Minarchizm i anarchokapitalizm stanowią dominujące nurty współczesnego libertarianizmu. Minarchiści opowiadają się za tym, żeby kompetencje państwa zostały zawężone do minimum – powinno ono sprawować pieczę nad wymiarem bezpieczeństwa (wojsko, policja, sądownictwo) i całkowicie powściągnąć ingerencję w gospodarkę. Anarchokapitaliści z kolei stoją na stanowisku, że instytucja państwa powinna zostać zniesiona. Uznają oni bowiem, że nie sposób pogodzić wolności jednostki i prawa do własności prywatnej w ramach państwa – nawet takiego, którego władza sprowadza się do zawiadywania sektorami zaznaczanymi przez minarchistów. Radykalni libertarianie spod znaku anarchokapitalizmu są zdania, że wszelkie uprawnienia państwa powinny zostać przekazane prywatnej inicjatywie.In this paper the author presents the Libertarian Thought in the perspective of its genesis and interpretations. Libertarianism is an young ideological movement focused on rights of an individual (like the right to property). It has the critical attitude towards authority what is expressed in the postulate of radical limitation of its powers (Minarchism) or its dismantling (Anarcho-capitalism). In the approach of minarchists, the state have the only one responsibility: it should supervise on security dimension by management of armed forces, police and judiciary. Anarchocapitalists claim that the institution of state should be abolished. They recognize the fact that there is no way to reconcile individual liberty and the right to private property within the state— even in situation where state is focused on dimension of security. Radical libertarians with anarcho-capitalist inclination maintain that all powers of the state should be transmitted to the private sector