Evaluative and Existential Aspects of Moral Luck

Fenomen szczęścia stanowi problem dla etyki z dwóch powodów. Po pierwsze, utrudnia sformułowanie jednorodnych sądów moralnych dla dwóch lub więcej działań, które wydają się do siebie podobne w każdym moralnie istotnym aspekcie, z wyjątkiem niektórych udanych lub niefortunnych zdarzeń, które mają miejsce w jednym przypadku, a w drugim nie. Wystąpienie tych zdarzeń nie było pod kontrolą żadnego z agentów, ale dla zewnętrznych obserwatorów wydaje się być podstawą bardziej rygorystycznego lub bardziej tolerancyjnego osądu moralnego w jednym przypadku, a w drugim nie. Po drugie, szczęście może wpłynąć na nasze poczucie sensu życia poprzez sukces lub porażkę naszych ważnych egzystencjalnie projektów życiowych. Fakt ten sugeruje konieczność moralnie dopuszczalnych warunków polegających na szczęściu w formułowaniu i realizacji własnego projektu życiowego. W niniejszym artykule przedstawiam możliwości zastosowania głównych poglądów na szczęście do rozwiązania powyższych problemów.The phenomenon of luck poses a problem for ethics for two reasons. First, it makes it difficult to formulate homogeneous moral judgments for two or more actions which seem to be similar to each other in every morally relevant aspect except of some successful or unfortunate events that take place in one case and not in the other. The occurrence of these events wasn’t under control of any of the agents but for external observers it tends to be the basis for more rigorous or more tolerant moral judgment in one case and not in the other. Second, luck can affect our sense of life through success or failure of ours existentially important life projects. This fact suggests necessity of conditions for morally permissible relying on luck in formulating and pursuing one’s life project. In this paper I present possibilities of applying main views on luck to resolve the above problems