The Nature and Aims of a Philosophy of History

Niniejszy esej stanowi zbiór podstawowych poglądów brytyjskiego filozofa Robina George’a Collingwooda na cele i zadania nauk historycznych. Zawiera krytykę ujmowania historii jako dyscypliny dążącej do ustanowienia ogólnych, rządzących biegiem dziejów, praw oraz jako dyscypliny zmierzającej do odkrycia, realizowanego w dziejach, boskiego planu. Jest on próbą wykazania różnic między historią a filozofią historii, sztuką i nauką. Wyraża pogląd, że nie istnieje coś takiego jak czysty fakt historyczny, że nie jesteśmy w stanie, w sposób absolutny, poznać jakiegokolwiek faktu historycznego, mimo że wiedza o nim zwiększa się, oraz że myślenie historyczne bazuje na percepcji. Konkluzją eseju jest myśl, że każdy historyk patrzy na przeszłość z własnego punktu widzenia, a więc źródła, z jakich korzysta, i wnioski, do jakich dochodzi, będą się znacząco różniły od źródeł i wniosków innych historyków, oraz myśl, że każde wydarzenie historyczne jest niewyczerpalne w tym sensie, że w rękach każdego nowego historyka przybiera inny kształt.This essay is a set of Robin George Collingwood’s basic reflections on the objectives and tasks of the historical sciences. It contains the critic of history as a discipline that aims at establishing general laws, which rule the course of history, and as a discipline that aims at discovering a divine plan, which is realizing itself in history. It is an attempt to show the differences between history and the philosophy of history, art and science. It expresses the thought that there is no such thing as a pure historical fact, that absolute cognition of any historical fact is impossible, though the knowledge about it increases, and that historical thought is based on perception. The conclusion of this essay is twofold. First, it concludes that the idea that each historian looks at the past from his own point of view, therefore sources used by him, and inferences that he reaches, significantly differ from sources and inferences of other historians. Second, it concludes that the thought that any historical event is unexhausted, in the sense that, it takes another shape in the hands of every new historian