The views of contemporary economic schools on the role of the country in economy

W latach siedemdziesiątych XX w. gospodarka kapitalistyczna weszła w fazę długotrwałej depresji. Spadła stopa wzrostu gospodarczego, wzrosło bezrobocie, pojawiła się inflacja. Na przyczyny tego stanu rzeczy złożyły się szok naftowy, zakłócenia równowagi pieniężno-kredytowej i globalne zadłużenie. Tak jak w latach trzydziestych model klasyczny okazał się niezdolny do należytego wytłumaczenia załamania się produkcji i zatrudnienia, co utorowało drogę rewolucji keynesowskiej, tak w latach siedemdziesiątych ortodoksyjna teoria keynesowska okazała się nieadekwatna do narastającego problemu inflacji. Z drugiej strony na załamanie się wiary w skuteczność polityki stabilizacyjnej typu keynesistowskiego istotny wpływ miał postęp dokonujący się w samej teorii ekonomicznej. W artykule zostały zaprezentowane poglądy kierunków ekonomicznych, które zdobyły wówczas popularność i rzuciły nowe światło na skomplikowany charakter czynników, od których zależy skuteczność oddziaływania państwa na sferę gospodarki. Analizie poddane zostały kolejno poglądy monetarystów, przedstawicieli ekonomii strony podażowej, nowej szkoły austriackiej i nowej ekonomii klasycznej, dotyczące zakresu i skutków włączania się państwa w procesy gospodarcze. Wnioski z niej wynikające w odniesieniu do wcześniej dominującej teorii Keynesa miały rewolucyjny charakter. Najważniejszy z nich to ten, że państwo nie tylko nie jest w stanie ograniczyć żywiołowości procesów wzrostowych, ale przez swe aktywne włączanie się w ich przebieg może stać się głównym generatorem wahań cyklicznych. Oznaczało to postawienie na głowie całej powojennej filozofii ekonomicznej roli państwa.In the 70's of the XXth century the capitalistic economy entered the phase of a long-lasting depression. The rate of economical growth decreased, the unemployment increased and the inflation appeared. The oil shock, the problems with monetary credit balance and a global indebtedness. Just as in the 30's the classical model turned out to be incapable of the appropriate explanation of production and employment declining, what enabled the Keynes revolution to arise, in the 70's the orthodox Keynes theory appeared to be inadequate to the increasing inflation problem. On the other hand, the progress, which took place in the economic theory itself, had an influence on the decrease of the faith in the effectiveness of the Keynes type stabilizing politics. In the article there were presented the views of economic directions, which gained popularity at that time and cast new light on the complicated character of factors that are dominant as far as the efficacy of country influence on the economy is concerned. There were analysed the views of the monetarists, the economy representatives of the supply part, the new Austrian school and the new classic economy regarding the range and consequences of the country engaging into the economic processes. The conclusions resulting from it, in relation to the previously dominant theory of Keynes, had a revolutionary character. The most important of them is the one that the country is incapable of limiting the spontaneity of growth processes and by its active engaging in their course it may become the major generator of cyclical fluctuation. It meant making upside down all the after-war economic philosophy role of the countr