Obszar Metropolitalny Warszawy a zjawisko rozlewania się miast według modelu 3R (różnicowanie, rozpraszanie, rozlewanie)

Plans for the development of Warsaw have changed with time. The first Warsaw Metropolitan Area Plan (1911) consisted of an urban core surrounded by a green belt. The 1934 Spatial Plan of Functional Warsaw presented two linear structures crossing in the city center and based on rail and road networks. The Warsaw Metropolitan Area (WMA) is the largest in Poland with a population of three million (of which 1.7 live in Warsaw) and an area of 6203 sq. km (of which Warsaw accounts for 517 sq. km). Although this is only 2% of the area of Poland, nearly 8% of the country’s inhabitants live in the WMA. The functional area of Warsaw has to deal with the problem of suburbanization and urban sprawl. Peri-urban rural areas are successively being replaced by buildings, which are primarily residential. Developers often choose the locations for these investments according to availability and prices of land rather than the existing or even planned infrastructure, accessibility or spatial order. This process entails an increase in costs – both direct and external. The problems of the WMA can be summed up as a ‘3S’ acronym. The first ‘S’ in fact combines two factors: shrink versus smart. Modern cities require smart solutions and smart management as well as diversification of functions. At the same time, the other two ‘S’s’ – spread and sprawl – should be avoided. These problems could be mitigated by a Warsaw Metropolitan Area Land-Use Plan. A study of such a plan has been prepared by the regional authorities. According to the document, areas of urban development intensification would primarily include those connected to Warsaw by rail. Less intense new urban development would be permitted in their surroundings, while areas further away from the main transport infrastructure would retain the current level of built-up land. Along with the development of urban structures and functions, clear spatial directions of development would be visible and the green belt of Warsaw easier to complete and protect.W ciągu ostatniego stulecia zmieniały się plany rozwoju Warszawy i jej otoczenia. Pierwszy plan zagospodarowania Obszaru Metropolitalnego Warszawy z 1911 r. przewidywał miejski rdzeń otoczony zielonym pierścieniem. Plany dotyczące „Warszawy funkcjonalnej” z 1934 r. przedstawiały dwa korytarze liniowe oparte na sieci komunikacji drogowej i szynowej, krzyżujące się w centrum miasta. Obszar Metropolitalny Warszawy (OMW) jest największym takim obszarem w Polsce – jego populacja wynosi 3 miliony osób (z czego 1,7 mln mieszka w Warszawie), a powierzchnia 6,2 tys. km2 (z czego 0,5 tys. km2 zajmuje Warszawa). Choć OMW zajmuje jedynie 2% powierzchni Polskiej, mieszka w nim niemal 8% ludności kraju. Obszar funkcjonalny Warszawy stoi przed problemem suburbanizacji i rozlewania się miasta. Tereny miejskie wokół miasta są sukcesywnie zabudowywane, przede wszystkim budynkami mieszkalnymi. Deweloperzy przy wyborze lokalizacji inwestycji często kierują się dostępnością i ceną ziemi, pomijając kwestie istniejącej czy nawet planowanej infrastruktury, dostępności oraz ładu przestrzennego. Pociąga to za sobą wzrost kosztów, zarówno bezpośrednich jak i zewnętrznych. Problemy OMW można podsumować akronimem „3R”: potrzeba różnicowania funkcji oraz przeciwdziałania rozlewaniu i rozpraszaniu się zabudowy. Skala problemów OMW mogłaby zostać ograniczona poprzez przyjęcie planu zagospodarowania przestrzennego Obszaru Metropolitalnego Warszawy. Studium takiego dokumentu zostało przygotowane przez władze regionalne. Zgodnie z nim, obszary intensyfikacji zabudowy skupiałyby się wokół korytarzy transporty szynowego. Mniej intensywna nowa zabudowa byłaby dopuszczona w ich otoczeniu, zaś na obszarach bardziej oddalonych od korytarzy transportowych zachowana zostałaby istniejąca intensywność zabudowy. Ustalenie wyraźnych kierunków rozwoju przestrzennego ułatwiłoby też uzupełnienie i ochronę zielonego pierścienia wokół Warszawy