Analiza epidemiologiczna zachorowalności i umieralności na raka piersi z uwzględnieniem skryningu w województwie podkarpackim w latach 1999–2010

Introduction: In Pokarpackie voivodeship a continuous increase in morbidity and mortality from breast cancer in women is observed. In the years 1999-2010 a 56% increase in morbidity and 4,8% increase in mortality was reported. The aim of the study was to assess the trends in morbidity and mortality from breast cancer in women in Podkarpackie voivodeship in the years 1999-2010. Materials and methods: 6 851 breast cancer cases and 2 627 deaths from breast cancer in women were analysed. Crude morbidity and mortality rates, standardized morbidity and mortality rates, structure rates and the participation of breast cancer cases detected in the screening programme were formulated. Results: In 2010 an increase in breast cancer cases by 235 of newly diagnosed cases was observed in Podkarpackie voivodeship, in comparison with 1999. Crude and standardized rates of morbidity showed a rising tendency from 38,5/100 000 (standardized rate 28,6/100 000) in 1999 to 60,2/100 000 (standardized rate 39,4/100 000) in 2010. Mortality rates remained stable from 19,2/100 000 in 1999 to 20,2/100 000 in 2010. Standardized mortality rates showed a subtle decrease from 13,3/100 000 in 1999 to 11,5/100 000 in 2010. High differentiation in morbidity and mortality from breast cancer was observed in 2010 in the districts of Podkarpackie voivodeship. Morbidity rates ranged between 25,4-132,9/100 000, whereas mortality rates ranged between 0,0-44,4/100 000. The percentage share of breast cancer cases detected in the screening program in 2006-2010 increased by 19,5%. Conclusions: In the years 1999-2010 the morbidity and mortality rates were lower in Podkarpackie voivodeship in comparison with the same rates for Poland in the same time. In the districts of Podkarpackie voivodeship in 2010 the highest value of the morbidity rate in Lesko District was 5-fold higher than the value found in Tarnobrzeg District, whereas the mortality rate in Strzyżów District was 44-fold higher in comparison with Bieszczady District. The percentage share of breast cancer cases detected in the screening programme increased in the years 2006-2010 from 3,7% to 23,2%.Wstęp: W województwie podkarpackim obserwuje się stały wzrost zachorowań i zgonów na raka piersi u kobiet. W latach 1999-2010 zanotowano 56% przyrost zachorowań oraz wzrost zgonów o 4,8%. Celem pracy była ocena trendów zachorowalności i umieralności na raka piersi u kobiet w województwie podkarpackim w latach 1999-2010. Materiał i metody: Analizie poddano 6 851 zachorowań i 2 627 zgonów z powodu nowotworu złośliwego piersi. Zostały opracowane współczynniki surowe zachorowalności i umieralności, współczynniki standaryzowane zachorowalności i umieralności, wskaźniki struktury oraz udział wykrytych raków piersi w programie skryningowym. Wyniki: W 2010 roku w województwie podkarpackim zanotowano, w porównaniu do 1999 roku, wzrost rozpoznań na raka piersi u kobiet o 235 nowych przypadków. Współczynniki surowe i standaryzowane zachorowalności wykazały trend rosnący, od 38,5/100 000 (standaryzowany 28,6/100 000) w 1999 roku do 60,2/100 000 (standaryzowany 39,4/100 000) w 2010 roku. Umieralność utrzymuje się na stałym poziomie od 19,2/100 000 w 1999 roku do 20,2/100 000 w 2010 roku. Współczynniki standaryzowane umieralności zanotowały natomiast niewielki spadek z 13,3/100 000 w 1999 roku do 11,5/100 000 w 2010 roku. Zaobserwowano również duże zróżnicowanie zachorowalności i umieralności w powiatach województwa podkarpackiego w 2010 roku. Współczynniki zachorowalności wahały się w przedziale 25,4-132,9/100 000, natomiast współczynniki umieralności 0,0-44,4/100 000. Udział procentowy raków piersi wykrytych w programie przesiewowym w latach 2006–2010 wzrósł o 19,5%. Wnioski: W latach 1999–2010 w województwie podkarpackim współczynniki zachorowalności i umieralności przyjmowały wartości niższe niż współczynniki w tym samym czasie dla Polski. W powiatach województwa podkarpackiego w 2010 roku największa wartość współczynnika zachorowalności w powiecie leskim była 5-krotnie wyższa od wartości współczynnika w powiecie tarnobrzeskim, natomiast współczynnik umieralności w powiecie strzyżowskim był 44-krotnie wyższy niż w powiecie bieszczadzkim. Udział raków piersi wykrytych w skryningu wzrósł w latach 2006–2010 z 3,7% do 23,2%