IN QUEST OF MATURE IDENTITY: WHO ARE WOMEN AND MEN 50+ IN MODERN POLISH SOCIETY

Celem artykułu jest wyodrębnienie i charakterystyka elementów tożsamości dojrzałych kobiet i mężczyzn w fazie życia pomiędzy średnią i późną dorosłością z perspektywy badań socjologicznych. Analizowane w artykule dane pochodzą z dwóch projektów badawczych: Kobiety dojrzałe – wybrane sfery życia: badanie prowadzone w 2012 roku oraz Dojrzali mężczyźni we współczesnym społeczeństwie polskim - wybrane sfery życia: badanie prowadzone w latach 2014 i 2015 W części teoretycznej odwołano się do koncepcji cykliczności życia Daniela Levinsona oraz zaprezentowano polską propozycję autorstwa Zbigniewa Woźniaka. Odwołano się również do koncepcji tożsamości Erica Eriksona, która opiera się ściśle na triadzie: soma- psyche-ethos, a tym samym wskazuje na nierozerwalność sfery psychicznej, cielesnej i społecznej. W odniesieniu do badanych Lubuszan (kobiet i mężczyzn) jest to czas w ich życiu, w którym następują zmiany wynikające z wielu czynników: przeżywanych fazy życia (kryzys/przełom połowy życia), procesów biologicznych kształtujących podstawy tożsamości kobiety przechodzącej klimakterium i mężczyzny w fazie andropauzy. Ponadto, nakładają się na to nowe role społeczne, których funkcjonujące wzory społeczne mogą wywoływać niezadowolenie, bunt, frustrację. Szczególnie ważne w tej kwestii wydają się nowe role rodzinne: babci/dziadka, rodzica dorosłych dzieci, dojrzałej partnerki/partnera oraz wzór człowieka dojrzałego. Wszystkie wskazane elementy włączone zostały do charakterystyki tożsamości badanych dojrzałych mężczyzn i kobiet, z uwzględnieniem czynników biologicznych, psychologicznych i społecznychThe aim of this article is to identify and characterize, from the perspective of sociological research, the elements of identity of mature women and men in the stage of life between middle and late adulthood. Data analyzed in the article comes from two research projects: Mature women – selected aspects of life: research carried out in 2012, and Mature men in modern Polish society – selected aspects of life: research carried out in 2014 and 2015. Theoretical part refers to the concept of cyclicity of life by Daniel Levinson, and it presents Polish proposition by Zbigniew Woźniak. This part also refers to the concept of identity by Eric Erikson, which is strictly based on a triad: soma-psyche-ethos, thus indicating integrity of psychic, bodily and social spheres. In case of the people of Lubuskie province who took part in research (women and men), it is the time in their lives when changes take place. These changes result from many factors such as: phases of life they go through (crisis/breakthrough of middle life), biological processes shaping identity attitudes of a woman passing through the menopause and a man in the phase of andropause. Additionally, this is compounded by new social roles whose social stereotypes may cause dissatisfaction, rebellion, frustration. In this respect new family roles of grandmothers/ grandfathers, parents of adult children, mature partners, and a role of mature person seem to be especially important. All these elements have been incorporated into characteristics of identity of mature women and men who took part in research, with reference to biological, psychological and social factors