Urbanization of nature: towards relational urban ecology

Artykuł ten, odwołując się do relacyjnych koncepcji przestrzeni w teorii społecznej, geografii humanistycznej i strategicznym planowaniu przestrzennym, przedstawia złożone i zachodzące w wielu skalach zależności pomiędzy miastem a naturą. Z jednej strony wewnętrznie zdezintegrowane metabolizmy miejskie w coraz większym stopniu produkują i przetwarzają środowisko naturalne, zarówno lokalnie, jak i w odległych lokalizacjach. Z drugiej natomiast, przede wszystkim w trakcie i po epizodach – coraz częściej wywołanych przez człowieka i miasto – katastrof ekologicznych, środowisko to wywiera coraz silniejszy wpływ na planowanie rozwoju przestrzennego miast i regionów. Autor argumentuje na rzecz rozumienia urbanizacji natury jako procesu ekonomiczno-politycznego, który wymaga politycznego oglądu i praktycznego zaangażowania. W tym celu w pierwszej części tego artykułu omówione zostały wybrane aspekty relacyjnych ujęć przestrzeni. Druga część wskazuje na głębokie wzajemne zależności pomiędzy środowiskiem naturalnym i miejskim, które sprawiają, że rozumienie miasta jako systemu zewnętrznego wobec ekosystemów naturalnych staje się coraz trudniejsze do utrzymania. W trzeciej części natomiast przedstawiony został zarys koncepcji relacyjnej ekologii miejskiej, której celem jest rozumienie coraz bardziej złożonych „asamblaży” miasta, natury, kultury i technologii, a także otwarcie pola dla wielopoziomowej polityki podejmującej problemy sprawiedliwości społeczno-ekologicznej.This paper draws upon relational approaches in social theory, human geography and strategic spatial planning and investigates the complexity and multiscalarity of connections between city and nature. On the one hand, internally disintegrated urban metabolisms increasingly produce and reproduce nature both locally and at very distant locations. On the other hand, nature has a strong impact on cities that – in the face of natural, man-made, or man-influenced environmental disasters – are increasingly shaped by spatial planning practices informed by environment protection discourses and urban resilience programmes. The author argues for considering the urbanization of nature as a deeply economic and political process that calls for political reading and practical engagement. In doing so, in the first section of the paper, the author looks at selected aspects of relational approaches to space. The second section points to deep interplays between natural and urban environments that question the understanding of cities as entities external to natural systems. The third section concludes the paper with a project of ‘relational urban ecology’, whose ultimate aim is to understand the increasingly complex assemblages of cities, natures, cultures and technologies, as well as to open up new avenues for multiscalar politics geared towards the achieving socio-environmental justice