Reverse grand tour

In the past, the aim of the grand tours was not only to increase travellers’ knowledge, but to enrich their whole cultural and aesthetic attitude and even the philosophy of life. For ages, grand tours gave architects unique opportunities to re-examine architecture and landscape as the foundations of culture. Consecutively, such travels affected architecture and fertilized architects’ minds. On the other hand, in many countries local gentry travelled abroad to study. For example, as early as in the 16th century, young rich men in Poland undertook long travels to Italian universities in Padua or Bologna. Nowadays, there is a similar but bidirectional students’ flow related to the Erasmus+ programme, as the programme itself acts as a contemporary framework for young people grand tours. This fact creates also the new opportunity to re-examine the contemporary grand tour phenomenon from the young architect’s viewpoint. This is also the author’s case.Slogan „podróże kształcą” jest już aksjomatem – istotnie bowiem od wieków tak zwane „grand tours” (w wolnym przekładzie: podróże życia) kształtowały światopogląd elit, wpływając też na postawy estetyczne. W przypadku architektów podróże służyły dogłębnym twórczym przewartościowaniom postaw względem architektury, krajobrazu czy po prostu kultury. Podróże architektów twórczo zapładniały ich umysły, a w ostatecznym rozrachunku wywierały wpływ na twórczość architektoniczną. Istotnym aspektem powyższego fenomenu kulturowego było kwitnące ongiś zjawisko podróży uniwersyteckich: już w XVI wieku młodzi polscy żacy z co zacniejszych rodzin peregrynowali do włoskich uniwersytetów w Bolonii i Padwie. Dziś nieoczekiwaną kontynuacją tego zjawiska stały się podróże w ramach programu wymiany studenckiej Erasmus+, niekiedy postrzegane jako odpowiednik również dawnych „grand tours”. To właśnie podróże w ramach programu wymiany studenckiej Erasmus+ są okazją i przesłanką do ponownego przyjrzenia się wpływowi podróży życia na subiektywną jednostkową percepcję architektury, krajobrazu i obcej kultury z perspektywy architekta (co jest celem niniejszego artykułu ujętym z dość specyficznego punktu widzenia – z autopsji, jako że autorka była uczestniczką wymiany studenckiej w ramach programu Erasmus+ w Polsce)