The scope of reclamation works in aquatic direction areas after the exploitation of rock raw materials

W publikacji podjęto próbę usystematyzowania zakresu prac rekultywacyjnych w kierunku wodnym pełniącym funkcję rekreacyjną oraz gospodarczą. Zakres działań rekultywacyjnych dokonano z podziałem na typ kopaliny i funkcję szczegółową, jaką ma pełnić rekultywowany teren. Zestawienie opracowano na podstawie prac przygotowawczych, a także fazy technicznej (podstawowej) i biologicznej (szczegółowej), w których opisano szczegółowy zakres działań rekultywacyjnych. Prace przygotowawcze polegają na przygotowaniu terenu do właściwej rekultywacji poprzez: usunięcie roślinności, rozbiórkę pozostałości po budowlach itp. Rekultywacja techniczna dotyczy kształtowania rzeźby terenu, uregulowania warunków hydrogeologicznych, budowy i odbudowy dróg, odtwarzania gleb oraz separacji utworów toksycznych. Rekultywacja biologiczna natomiast obejmuje zabiegi agrotechniczne, wprowadzanie roślinności zielnej i drzewiastej oraz pielęgnację nasadzeń. Przeprowadzona analiza wykazała, że największy zakres prac występuje w przypadku przeznaczenia wyrobiska pogórniczego na cele rekreacyjne (kąpielisko) i krajobrazowe. Ponadto wyniki przeprowadzonych badań wskazują na to, że prace przygotowawcze oraz roboty rekultywacyjne w fazie biologicznej są zbliżone do siebie dla każdego typu kopalin skalnych i szczegółowego kierunku rekultywacji. Odmienny zakres prac rekultywacyjnych występuje natomiast w fazie technicznej w zakresie kształtowania rzeźby terenu oraz dodatkowych wymagań związanych z regulacją stosunków wodnych, w zależności od funkcji, jakie ma pełnić zbiornik wodny.This article made an attempt to systematize the scope of the reclamation works in the aquatic direction performing the recreation and water management function. The scope of the reclamation works performed with the division into the type of mineral and the detailed function which the reclaimed land is to perform. A statement was made based on the preparatory work, as well as the technical (basic) and biological (detailed) phase, which described the scope of the reclamation works in detail. The preparatory works consisted in preparing the terrain for proper reclamation by: removal of plants, the demolition of the building remains. Technical reclamation consists in the shaping of the terrain, regulation of the hydrogeological conditions, construction and reconstruction of the roads, paths, reproduction of the soil and separation of the toxic soil. Biological reclamation includes agricultural practices, the introduction of herbaceous plants and trees and caring for the plants. The analysis showed that the greatest scope of reclamation work occurs in the case the post-mining excavations are designated for recreation (swimming) and landscape purposes. Furthermore, the results of the study indicate that the preparatory work and reclamation works in the biological phase are similar to each other for each type of rock raw mineral and detailed direction reclamation. A different scope of reclamation works occurs in the technical phase in shaping the terrain and additional requirements associated with the regulation of water relations also depending on the function which the water reservoir is to serve