Ocena jakości i wartości pokarmowej siana z wybranych gospodarstw indywidualnych na terenie Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Cz. I. Zawartość składników organicznych i wartość pokarmowa

This paper presents an estimation of the chemical composition and forage value of the hay derived from the 12 selected, individual farms specialized in milk production from the region of the Krakow--Czestochowa Jura. The content of the organic compounds was very variable, which can be the result of diversified allotments of grasses and dicotyledonous plants in analyzed hay samples. Only 42 % of all examined hay trials contained optimal dry matter content ie above 820 g kg–1. When estimating nutritional value of the hay special attention must be paid to the crude protein and crude fiber content. The hay collected with 33 % of samples was characterized with protein content per dry matter below the level assumed as normative. 92 % of samples were characterized with crude fiber content above the optimal level. This fact can be the result of too late time of mowing, especially in the case of first mowing, as well as improper drying method. Among all analyzed components, the greatest diversification was noticed for raw fat content. The weighted mean of this component fluctuated in the range of 13.9–34.5 g kg–1 d.m. The forage characteristics as regards energetic value were as follows: UFL – from 0.68 to 0.81 g kg–1 d.m. and UFV – from 0.59 to 0.71 g kg–1 d.m. The protein value was more diversified and ranged from 55.29 to 122.61 – PDIN and from 73.27 to 97.66 g kg–1 d.m. – PDIE.Praca prezentuje ocenę składu chemicznego i wartości paszowej siana pochodzącego z 12 wybranych gospodarstw indywidualnych, specjalizujących się w produkcji mleka. Gospodarstwa położone są na terenie Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Zawartość składników organicznych wykazywała dużą zmienność, co może wynikać ze zróżnicowanego udziału traw i roślin dwuliściennych w badanych próbkach siana. Przyjmując optymalną zawartość suchej masy w sianie na poziomie powyżej 820 g kg-1 s.m. stwierdzono, że tylko siano z 42 % próbek miało odpowiednią zawartość suchej masy. Przy ocenie wartości pokarmowej siana na podstawie analizy chemicznej, szczególną uwagę należy zwracać na zawartość białka ogólnego i włókna surowego. Siano pobrane z 33 % próbek zawierało mniej białka w absolutnie suchej masie niż przewidują normy, a zawartość włókna surowego przekroczyło zawartość optymalną w 92 % próbek. Zjawisko to można tłumaczyć opóźnionym terminem zbioru, zwłaszcza pierwszego pokosu oraz niewłaściwym sposobem suszenia. Spośród analizowanych składników największym zróżnicowaniem cechowała się zawartość tłuszczu surowego. Średnia ważona zawartość tego składnika wahała się w zakresie 13,9-34,5 g kg-1 s.m. Pod względem wartości energetycznej badane pasze zawierały odpowiednio: JPM od 0,68 do 0,81 g kg-1 s.m. i JPŻ od 0,59 do 0,71 g kg-1 s.m. Natomiast wartość białkowa była znaczniej zróżnicowana i kształtowała się w zakresie 55,29-122,61 dla BTJN oraz 73,27-97,66 g kg-1 s.m dla BTJE