Wpływ mocznika i mocznika z inhibitorem ureazy na plonowanie oraz zawartość azotu i kadmu w ziemniakach

Worldwide the urea fertilisers are the fastest growing and most commonly used source of nitrogen in agriculture. The benefits of using urea as a fertiliser are due to its high nitrogen content (approximately 46 % nitrogen), non polarity, high solubility, and low costs for manufacture, storage, and transport. Among the various available mitigation tools, urease inhibitors like NBPT (N-(n-butyl) thiophosphoric triamide) have the highest potential to improve the efficiency of urea by reducing N losses, mainly via ammonia volatilization. In 2011 and 2012 a small-plot experiment was established with the potato ‘Karin’ variety. The experimental locality was Zabcice, ca 30 km south of Brno, a maize-growing region. Prior to planting both mineral fertilisers (urea and urea with urease inhibitor NBPT – UREA stabil) were applied to the soil surface. During planting these fertilisers were incorporated into the soil. The experiment involved 7 treatments: 54, 72, 90 kgN • ha–1 as urea, 54, 72, 90 kgN • ha–1 as UREA stabil and unfertilised control. Each treatment was repeated 4 times. The focus of the experiment was to monitor the effect of two different fertilisers and different N-doses on the yields of potato tubers and content of nitrogen (N) and cadmium (Cd) in tubers and tops (stems + leaves). In 2011 the contents of nitrogen in the tubers fluctuated between 14.3 and 15.6 g • kg–1 d.m. and in the tops between 29.7 and 40.9 g • kg–1 d.m. The contents of cadmium in tubers ranged between 0.14 and 0.17 mg • kg–1 d.m. and in tops between 0.50 and 0.72 mg • kg–1 d.m. In 2011 the tuber yields fluctuated irregularly, i.e. between 17.0 and 32.9 Mg • ha–1. In 2012 the nitrogen contents in tubers ranged between 16.0 and 17.3 g • kg–1 d.m. and in the tops between 23.9 and 36.9 g • kg–1 d.m. Cadmium contents in tubers fluctuated between 0.13 and 0.20 mg • kg–1 d.m. and in the tops between 0.35 and 0.64 mg • kg–1 d.m. In 2012 the tuber yields fluctuated irregularly between 25.2 and 33.9 Mg • ha–1. Based on the results we can conclude that both fertilisers (urea, UREA stabil) were reflected in the N and Cd contents of the biomass of potatoes irregularly in dependence on the year, rate of fertiliser and analysed plant organ (tubers, tops). In both years the contents of N and Cd were higher in the tops. Tuber yields fluctuated irregularly in dependence on the year and rates of nitrogenous fertilisers.Na całym świecie nawozy mocznikowe są najbardziej dynamicznie rozwijającym się i najczęściej stosowanym źródłem azotu w rolnictwie. Korzyści ze stosowania mocznika jako nawozu wynikają z dużej zawartości azotu (około 46% azotu), jego niepolarności, dobrej rozpuszczalności oraz niskich kosztów produkcji, przechowywania i transportu. Wśród różnych dostępnych narzędzi ograniczania dostępności azotu, inhibitory ureazy, takie jak NBPT (N-(n-butylo) triamid tiofosforowy) mają największy potencjał do poprawy efektywności mocznika poprzez zmniejszenie strat N, głównie przez ulatnianie amoniaku. W latach 2011 i 2012 założono małopoletkowe doświadczenie z ziemniakami odmiany ‘Karin’, zlokalizowane w miejscowości abčice, około 30 km na południe od Brna, w regionie uprawy kukurydzy. Przed sadzeniem zastosowano obydwa warianty nawożenia mineralnego (mocznik i mocznik z inhibitorem ureazy NBPT-UREA stabil) na powierzchnię gleby. W czasie sadzenie nawozy zostały wymieszane z glebą. Doświadczenie obejmowało 7 obiektów: 54, 72, 90 kgN • ha–1 jako mocznik, 54, 72, 90 kgN · ha–1 jako UREA stabil oraz nienawożony obiekt kontrolny, każdy w 4 powtórzeniach. Celem doświadczenia było zbadanie działanie dwóch różnych nawozów i różnych dawek N na wielkość plonu bulw ziemniaka oraz zawartość azotu (N) i kadmu (Cd) w bulwach i łętach (łodygi + liście). W 2011 r. zawartość azotu w bulwach wahała się od 14,3 do 15,6 g • kg–1, a w łętach od 29,7 do 40,9 g • kg–1 s.m. Zawartość kadmu w bulwach wahała się od 0,14 do 0,17 mg • kg–1, a w łętach od 0,50 do 0,72 mg • kg–1 s.m. W 2011 r. plony bulw zmieniały się nieregularnie, tj. od 17,0 do 32,9 t • ha–1. W 2012 r. zawartość azotu w bulwach wahała się od 16,0 do 17,3 g • kg–1, a w łętach od 23,9 do 36,9 g • kg–1 s.m. Zawartość kadmu w bulwach wahała się od 0,13 do 0,20 mg • kg–1, a w łętach od 0,35 do 0,64 mg • kg–1 s.m. W 2012 r. plony bulw zmieniały się nieregularnie, od 25,2 do 33,9 Mg • ha–1. Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, że obydwa warianty nawożenia (mocznik, UREA stabil) powodowały nieregularne zmiany zawartości N i Cd w biomasie ziemniaka w zależności od roku, dawki azotu i analizowanego organu rośliny (bulwy, łęty). W obydwu latach łęty zawierały więcej N i Cd niż bulwy. Plony bulw zmieniały się nieregularnie w zależności od roku i dawki nawozów azotowych