Metody kontroli i zwalczania synantropijnych karaczanów (Blattella germanica L.) w różnych ekosystemach miejskich

The German cockroach (Blattella germanica L.) is an omnivorous species. It feeds on leftovers, animal food and also on book hardcover. The presence of cockroaches around municipal structures allows these pest for reproducing and increasing the population numbers in various synanthropic ecosystems. Intensive development of cockroach populations is one of the main reasons of allergies, bronchial asthma and other human diseases. Moreover, cockroaches may transport bacteria and disease vectors on their body and in faeces. For these reasons the control of cockroach invasion is not only an aesthetic problem but also an important issue of health care. In this paper an attempt was made to estimate the composition and numbers of insects living in various synanthropic ecosystems with the use of pheromone traps. Than appropriate insecticides were applied to control the pest. Changes in the species structure of cockroaches were traced using pheromone based glue traps placed in selected sites like Warsaw hospital, private apartment, shop and bakery. Larvae and males prevailed on traps; females were caught in lower numbers. Females had cocoons which affected the number of caught larvae. Besides, other animals were caught in the glue trap such as the Oriental cockroach, flies, ants and house mice attracted by an easy access to food.Karaczan niemiecki (Blattella germanica L.) jest gatunkiem wszystkożernym, żywi się resztkami ze stołu, karmą dla zwierząt, nie gardzi także oprawami książek. Obecność populacji prusaków wokół struktur miejskich pozwala tym szkodnikom rozmnażać się i doprowadzać do wzrostu ich populacji w różnych ekosystemach synantropijnych. Intensywny rozwój populacji prusaków jest jedną z głównych przyczyn alergii, astmy oskrzelowej i innych chorób u ludzi. Dodatkowo prusaki należą do organizmów przenoszących choroby i bakterie na swoim ciele oraz w swoich odchodach. Z tego względu kontrola inwazji karaczanów nie jest tylko kwestią estetyki, ale także ochroną zdrowia. W niniejszej pracy podjęto się oszacować skład i liczebność owadów występujących w różnych ekosystemach synantropijnych. W tym celu wykorzystano pułapki feromonowo-klejowe. Następnie na ich podstawie zastosowano środki owadobójcze zwalczające je. Wykorzystując pułapki lepowe na bazie feromonów rozłożonych w wybranych punktach, takich jak szpital warszawski, prywatne mieszkanie oraz piekarnia, spróbowano prześledzić zmianę strukturową karaczanów. Na łapanych pułapkach przeważały larwy, następnie samce, w mniejszym stopniu łapały się samice. U samic stwierdzano wystąpienie kokonu, dlatego miało to wpływ na liczbę larw. Oprócz tego na pułapkę lepową łapały się inne zwierzęta, takie jak: karaczan wschodni, muchy, mrówki oraz myszy domowe zwabione łatwym dostępem do pokarmu