Sozofilozofia społeczna i troska o zrównoważony rozwój niektórych obszarów rzeczywistości społecznej

In Anthropocene, the natural and social environment of human life has been degrading more significantly than ever before, especially for the past 70 years. The negative changes of the natural environment are well known and clearly felt. Therefore, the environmental awareness usually refers to the degradation of nature as a result of the human engineering activity. Due to their economic, political and ideological activities, people are aware of the degradation of social, cultural and spiritual environments to a much lesser extent. They distort the functioning of social systems and their sustainability, worsen the interpersonal relations, and devastate the personality. Hence, the issue of social environment protection, taken by sozology – complementary to the eco-philosophy – is crucial, as is the sozophilosophical reflection about it. The article presents threats to the sustainable development of selected fields of the social environment – knowledge, faith, social space, freedom, privacy, social time, and work – as well as their causes and possibilities of reduction.W epoce antropocenu przyrodnicze i społeczne środowisko życia człowieka ulega degradacji o wiele bardziej niż w poprzednich epokach, zwłaszcza od około 70 lat. Negatywne zmiany środowiska przyrodniczego są powszechnie znane i wyraźnie odczuwane. Dlatego świadomość ekologiczna odnosi się przeważnie do degradacji przyrody w wyniku inżynierskiej aktywności ludzi. W o wiele mniejszym stopniu ludzie zdają sobie sprawę z degradacji środowiska społecznego, kulturowego i duchowego w wyniku aktywności ekonomicznej, politycznej i ideologicznej. Zakłóca ona funkcjonowanie systemów społecznych i ich zrównoważony rozwój, pogarsza relacje międzyludzkie i pustoszy osobowość. Dlatego ważna jest kwestia ochrony środowiska społecznego podejmowana przez sozologię i związana z tym refleksja filozoficzna w ramach sozofilozofii, która jest komplementarna do ekofilozofii. Artykuł ukazuje zagrożenia dla zrównoważonego rozwoju wybranych obszarów środowiska społecznego – wiedzy, wiary, przestrzeni społecznej, wolności, prywatności, czasu społecznego i pracy – oraz ich przyczyny i możliwości redukcji