Zmiany parametrów mechanicznych oraz energii dysypowanej podczas jednoczesnego rozciągania i skręcania

The paper presents behaviour of materials under complex loading being combinations of torsion-reverse-torsion cycles superimposed on monotonic tensile deformation. The 2024 aluminium alloy, P91 steel and M1E copper were investigated under plane stress state using thin-walled tubular specimens. All tests were strain controlled and a total strain was less than 1%. An influence of torsion cycles on tensile characteristic was manifested by lowering of the proportional limit and yield point. This effect was increased with magnification of cyclic strain amplitude and in the case of copper a reduction of yield point was equal around 90%. A character of this effect was checked using the yield surface concept after each test. The papers also presents, variations of tangential hardening modulus and plastic strain energy dissipation.W pracy zamieszczono wyniki badań prezentujące zachowanie materiałów w warunkach złożonego obciążenia będącego kombinacją cyklicznego skręcania i monotonicznego rozciągania. Badaniom poddano stop aluminium 2024, stal P91 oraz miedź M1E w postaci próbek rurkowych zapewniających realizację płaskiego stanu naprężenia. Wszystkie testy zostały przeprowadzone przy sterowaniu sygnałem odkształcenia, przy czym odkształcenie całkowite nie przekraczało 1%. Badania wykazały znaczny wpływ obecności cykli skrętnych na przebieg jednocześnie realizowanego monotonicznego rozciągania widoczny w postaci obniżenia granicy proporcjonalności oraz granicy plastyczności. Efekt ten powiększał się wraz ze wzrostem amplitudy obciążenia cyklicznego, i w przypadku miedzi spadek wymienionych parametrów osiągnął ok. 90% w odniesieniu do wartości wyznaczonych na podstawie klasycznej próby rozciągania. Trwałość tego efektu została sprawdzona na podstawie analizy wymiarów powierzchni plastyczności. W pracy zaprezentowano także zmiany stycznego modułu wzmocnienia oraz energii odkształcenia plastycznego