The assessment of the usefulness of sewage sludge in plant fertilisation

W doświadczeniu wazonowym badano wpływ osadów ściekowych na plon i skład chemiczny roślin. Osady pochodzące z mechanicznej oraz mechaniczno-biologicznej oczyszczalni ścieków dawkowano do gleby, biorąc pod uwagę ilość azotu dostarczaną do wazonu. Wynosiła ona 2 g. Doświadczenie założono na glebie lekkiej, a roślinami testowymi były gorczyca biała (Sinapis alba L.) odmiany Nakielska oraz łubin biały (Lupinus albus L.) odmiany Bardo. Rośliny do badań pobrano w fazie pełnej dojrzałości. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że w zależności od metody oczyszczania, osady dodane do gleby odmiennie kształtowały plony oraz skład roślin. Nawożenie osadem z oczyszczalni mechaniczno-biologicznej zwiększyło plon gorczycy, natomiast nawożenie osadem z oczyszczalni mechanicznej zwiększyło plon łubinu. Nawożenie osadami ściekowymi spowodowało małe zmiany składu chemicznego roślin, zwłaszcza zawartości metali ciężkich. Jedynie osad z oczyszczalni mechaniczno-biologicznej wywołał znaczące różnice w zawartości składników w roślinach, głównie siarki i azotu.In a pot experiment the influence of sewage sludge on the yield and chemical composition of plants was examined. Sludge originating from mechanical (MS) and mechanical-biological (BS) treatment plants was dosed into the soil according to an equivalent amount of nitrogen, which was 2 g per pot. The experiment was carried out on the lessive soil and the test plants were white mustard 'Nakielska' and white lupine 'Bardo'. The plants were harvested in the growth stage of full maturity. Based on the results of the experiment it was concluded that irrespective of the purification method, sewage sludge added to the soil influenced the yield and chemical composition of plants in various ways. The addition of sludge from mechanical-biological treatment plants to the soil resulted in a higher yield of mustard seed, whereas the sewage sludge from mechanical treatment plants increased the yield of lupine. Changes in the chemical composition of plants were small under sewage sludge application, which was especially seen in the case of heavy metals. Only the application of the sewage sludge from mechanical-biological treatment plant gave significant differences in macronu- trient (especially in sulphur and nitrogen) concentrations in plant organs