Selected information about the research procedures to assess direct human influence on the relief of Poland

Wykorzystując wyselekcjonowane prace oraz szereg materiałów niepublikowanych. Autor dokonał przeglądu metod stosowanych w Polsce do oceny rozmiarów przekształceń rzeźby terenu wskutek bezpośredniego oddzia- ływania człowieka. Na podstawie analizy porównawczej tych procedur oraz wyników uzyskanych w toku badań z ich wykorzystaniem stwierdził m.in.: - niejednoznaczne precyzowanie przedmiotu badań i ich ograniczony zasięg przestrzenny, - realizowanie badań na obszarach, które nie zawsze są reprezentatywne dla stref morfogenetycznych Polski lub tworzących je jednostek niższego rzędu, - objęcie badaniami jedynie wybranych typów antropogenicznych form rzeźby terenu, - analizowanie przebiegu i skutków morfogenetycznej działalności człowieka w różnych okresach badawczych i z wykorzystaniem odmiennych procedur. W konkluzji Autor stwierdza, że dalszy rozwój badań nad bezpośrednią morfogenetyczną działalnością człowieka jest niezbędny dla pełnego poznania ewolucji współczesnej rzeźby Polski, a określenie prawidłowości w zakresie rozwoju i zaniku form antropogenicznych może być bardzo przydatne przy formułowaniu prognoz dotyczących stopnia antropogenicznego przeobrażenia rzeźby terenu obszaru Polski i jego przestrzennego zróżnicowania.On the basis of the selected papers and a number of unpublished materials, the author reviews the methods used in assessing the degree of direct human influence on relief transformation. The comparative analysis of the above procedures as well as their results enabled the following conclusions to be drawn: 1. the research subject of limited spatial extension is often ambiguously specified, 2. the research is conducted on the areas which are not fully representative for morphogenetic zones of Poland or for lower-ranking units, 3. only the selected types of anthropogenic forms are included into the studies, 4. the course and consequences of human morphogenetic activity is analysed in connection with selected research periods and using different procedures. The author concludes that the studies on both direct and indirect human morphogenetic activities are necessary to fully understand the evolution of contemporary relief of Poland. Moreover, defining regularities in terms of the development and disappearance of anthropogenic relief forms can be very useful for forecasting the level and spatial variation of anthropogenic relief transformation in Poland