Impact of the amount of fertilization on NPK and humus in soil balance in the selected plant production technologies

W pracy przedstawiono wyniki analizy wpływu wielkości nawożenia mineralnego i naturalnego w różnych technologiach upraw na bilans NPK i próchnicy w glebie. Badania przeprowadzono dla upraw gatunków roślin, które potencjalnie mogą zostać wykorzystywane do produkcji bioenergii. Dane zaczerpnięto z kart technologicznych z wybranych ankietowanych gospodarstw rolniczych. Zbadano 8 technologii upraw zróżnicowanych pod względem łącznej ilości dawek azotu, fosforu i potasu w zastosowanych nawozach mineralnych i naturalnych. Za pomocą – opracowanego w zakresie i dla potrzeb badań – programu komputerowego obliczono bilans NPK oraz próchnicy w środowisku glebowym, w zależności od gatunku rośliny i jej zapotrzebowania pokarmowego, rodzaju gleby oraz wysokości osiągniętego plonu. Spośród przeanalizowanych technologii upraw, największe ubytki w ilości badanych pierwiastków (NPK) odnotowano dla uprawy buraka cukrowego (tech. 2W). Wynosiły one odpowiednio: azotu 157,00 kg·ha-1, fosforu 93,00 kg·ha-1, potasu 385,00 kg·ha-1 1. Uprawa prowadzona w tej technologii zubożyła glebę w próchnicę o 1,54 t·ha-1. Wysokie, dodatnie wartości bilansu otrzymano dla uprawy żyta na zielonkę (tech. 3M). Zawartość azotu w glebie wzrosła o 202,60 kg·ha-1, fosforu o 235,20 kg·ha-1, potasu o 154,20 kg·ha-1. Obliczenia wykazały - również w przypadku tej technologii – przyrost na najwyższym poziomie w ilości próchnicy o 4,38 t·ha-1. Na postawie wyników można stwierdzić, że w przypadku tych technologii należałoby skorygować dawki i rodzaj zastosowanych nawozów.The paper presents results of analysis of the size of mineral and natural fertilization in various cultivation technologies on NPK and humus in soil balance. The research was carried out for cultivation of plant species, which may be possibly used for production of bio-energy. Data was collected form operation sheet of the selected surveyed agricultural farms. 8 technologies of cultivations, varied on account of total number of nitrogen, phosphorus and potassium doses in the applied mineral and natural fertilizers were investigated. With the use of the computer programme, developed within the scope and for the research need, NPK and soil humus balance were developed in relation to plants species and its nutrition demand, soil type and the amount of the obtained crop, was calculated. From among the analysed cultivation technologies, the biggest losses in the amount of the researched elements (NPK) were reported for sugar beet cultivation (tech. 2W). They were respectively: nitrogen 157.00 kg·ha-1, phosphorus 93.00 kg·ha-1, potassium 385.00 kg·ha-1. Cultivation carried out in this technology depleted soil in humus by 1.54 t·ha-1. High, positive values of the balance were obtained for cultivation of rye for green forage (tech. 3M). Content of nitrogen in soil decreased by 202.60 kg·ha-1, phosphorus by 235.20 kg·ha-1, potassium by 154.20 kg·ha-1. Calculations proved - also in case of this technology, - increase in the amount of humus at the highest level by 4.38 t·ha-1. Based on results, one may state that in case of these technologies, doses and type of the applied fertilizers should be verified