Cząstki zużycia: przegląd własności i modeli konstytutywnych

Wear appears as gradual removal of a material from contacting and rubbing surfaces of solids during their relative sliding. The mechanism of wear involves formation of debris particles. The particles have small sizes and different shapes. The wear debris can be "rolled over" into cylindrical, spherical and needle-like particles. Particles are detached from rubbing surfaces and they form a more or less continuous interfacial layer. They transmit forces, moments and displacements (translational and rotational) at the contact interface. The presence of wear debris between sliding surfaces affects frictional and wear behaviour significantly. Constitutive relations characterize quasi-solid, quasi-fluid and granular-like behaviour of wear particles. In the paper, two constitutive models of wear debris are discussed: (a) material continuum, (b) granular medium. The continuum models are formulated for a micropolar thermoelastic material, micropolar fluid and thermo-viscous fluid.Zużycie jest to stopniowe usuwanie materiału ze stykających i trących się powierzchni ciał stałych podczas ich względnego poślizgu. Mechanizm zużycia powoduje tworzenie cząstek zużycia. Cząstki są o małych wymiarach i różnych kształtach. Cząstki zużycia mogą być "zrolowane" w walce, kule lub igiełki. Cząstki oddzielone od trących się powierzchni tworzą prawie ciągłą warstwę pośrednią. Przekazują one siły, momenty i przemieszczenia (translacyjne i obrotowe) w obszarze styku. Obecność cząstek zużycia między ślizgającymi się powierzchniami oddziaływuje w sposób istotny na zjawiska tarcia i zużycia. Relacje konstytutywne charakteryzują własności cząstek zużycia typu qusi-ciało stałe, quasi-płyn i ośrodek granulowany. W pracy rozpatrzono dwa modele konstytutywne cząstek zużucia: (a) model ośrodka ciągłego, (b) model ośrodka granulowanego. Modele typu ośrodka ciągłego zostały sformułowane dla mikropolarnego materiału termosprężystego, płynu mokropolarnego i płynu termo-lepkiego