Metoda wytwarzania ekologicznego środka smarnego z produktów porafinacyjnych oleju roślinnego

The requirement for the use of "environmentally safe" lubricants in many areas of technology makes it necessary to search for new raw materials for their manufacture, and its potential source may be the by-products obtained during the refining of natural oils. The article describes a methodology for the isolation of tribo-active substances from refinement by-products of rapeseed oil, which resulted in producing ecologically safe additives. The lubricating compositions obtained in this process were then tested in regards to their physicochemical and lubricant properties. The results obtained have shown that they have a higher effectiveness of anti-wear properties and more advantageous rheological properties in comparison with commercial oils recommended to be used in conditions of moderate loads and node friction velocity. A high degree of the biodegradability of lubricant allows its application in settings where there is a risk of direct contact with natural environment.Wymóg stosowania „ekologicznie bezpiecznych” środków smarowych w wielu obszarach techniki, sprawia, że zasadne stają się poszukiwania nowych surowców do ich wytwarzania. Potencjalnym źródłem mogą produkty uboczne powstające podczas rafinacji olejów naturalnych. W artykule przedstawiono metodykę wyizolowania substancji triboaktywnych z produktów porafinacyjnych oleju rzepakowego, która w efekcie doprowadziła do otrzymania ekologicznie bezpiecznych dodatków uszlachetniających. Otrzymane z ich udziałem kompozycje smarowe poddano badaniom właściwości fizyko-chemicznych i smarnych. Uzyskane wyniki wykazały, że charakteryzują się one wyższą skutecznością przeciwzużyciową i korzystniejszymi właściwościami reologicznymi w porównaniu z komercyjnym olejem zalecanym do stosowanych w warunkach umiarkowanych obciążeń i prędkości węzła tarcia. Wysoki stopień biodegradacji otrzymanego środka smarnego pozwala na zastosowanie go w skojarzeniach w których istnieje niebezpieczeństwo bezpośredniego kontaktu ze środowiskiem