Effect of the loading capacity of manure spreaders on soil compactness

Celem badań było porównanie wartości podstawowych wskaźników określających stopień ugniecenia gleby przez koła ciągników i rozrzutników obornika trzech grup ładowności: 5, 10 i 20 t. Badania realizowano w gospodarstwach o areale 28, 90 i 290 ha, prowadzących produkcję polową oraz zwierzęcą. Porównując wartości wskaźników ugniecenia powierzchni pola, obciążenia pola oraz objętości kolein stwierdzono, że ze wzrostem ładowności rozrzutników z 5 do 10 t maleje ugnieciona powierzchnia pola (od 44 do 15%), obciążenie pola (od 412 do 165 kN·km·ha-1) i objętość kolein (od 165 do 67 m3·ha-1). Rozrzutnik czterokołowy o ładowności 20 t, w porównaniu z rozrzutnikiem dwukołowym o ładowności 10 t, charakteryzował się ok. dwukrotnie większymi wartościami wskaźników obciążenia pola (357 kN·km·ha-1), obciążenia koleiny (204 kN·m-1) oraz objętością kolein (110 m3·ha-1). Naciski jednostkowe zwiększały się ze zwiększaniem ładowności od 97 kN·m-1 w przypadku rozrzutnika 5 t do 204 kN·m-1 w przypadku rozrzutnika 20 t.The aim of study was to compare the values of basic indices determining degree of soil compaction by the wheels of tractors and manure spreaders of three loading capacity groups: 5, 10 and 20 t. Investigations were carried out in farms of the acreage 28, 90 and 290 ha, directed to crop and animal production. Comparison of the indices, such as field surface compaction, field loading and the wheel track volume, showed that with an increase of loading capacity of manure spreaders from 5 to 10 t, decreased compacted field (from 44 to 15%), field loading (from 412 to 165 kN·km-1·ha), and the volume of wheel track (from 165 to 67 m3·ha-1). The four-wheel manure spreader of 20 t loading capacity, in comparison to the two-wheel spreader of 10 t loading capacity, was characterized by about twice higher value of field loading index (357 kN·km·ha-1), wheel track loading (204 kN·m-1), and the wheel track volume (110 m3·ha-1). The unitary pressures increased with increasing load capacity, from 97 kN·m-1 in the case of 5 t manure spreader, up to 204 kN·m-1 in case of 20 t spreader