Application of the AHP method to choosing the system of organic waste management in rural communes

Odpady organiczne na wsiach powstają w wyniku produkcji zwierzęcej, roślinnej i bezpośrednio w gospodarstwach domowych. W większości przypadków ich zagospodarowanie stanowi prywatny problem rolników, którzy je magazynują, kompostują lub wywożą w zależności od ilości i rodzaju. Natomiast przetwarzanie odpadów na energię i nawóz może stanowić dochodową działalność, niezależną od bezpośredniej produkcji rolniczej. W przypadku podjęcia decyzji o przeróbce odpadów należy odpowiedzieć na następujące pytania: jakiego rodzaju odpady są dostępne w danym rejonie, jaka jest możliwa ilość tych odpadów z podziałem na rodzaje, w jakich terminach są dostępne, w jakim zakresie jest opłacalny ich transport, czy jest możliwe ich magazynowanie i w jakiej ilości, jaki rodzaj i wielkość instalacji będą najkorzystniejsze, gdzie zlokalizować inwestycję, w jakim zakresie jest możliwe stabilne działanie instalacji przez cały rok, jaki produkt będzie możliwy do odbioru za opłacalną cenę, (biogaz, kompost, energia cieplna, energia elektryczna), jaki będzie wpływ instalacji na środowisko oraz na mieszkańców. Wszystkie powyższe pytania stanowią element biznes planu wymaganego przy rozpoczynaniu inwestycji. Dwie podstawowe technologie przetwarzania odpadów, to kompostowanie i fermentacja beztlenowa [Eymontt 2002]. Zakres opracowania został ograniczony do technologii fermentacji beztlenowej. Uwzględnienie wszystkich pytań i wątpliwości i wybranie najkorzystniejszego wariantu umożliwia metoda hierarchicznego wyboru AHP [Saaty 1980]. W opracowaniu przedstawiono zastosowanie metody AHP dla konkretnego wyboru inwestycji.Solid and liquid organic wastes on the rural areas arise in livestock and crop production, as well as directly in the farmers' households. On the most of farms waste management is a private problem of farmers; wastes are stored, composted or transported away depending on their quantity and quality. However, the processing of wastes into energy and organic manure could be a remunerative activity, independent on direct agricultural production. In case of coming to decision on waste processing, the following questions ought to be answered: what kind and quality of wastes are available in your region, in which season and months of the year are they produced, how far would be their transportation, does exist the possibility of waste storage, what type and output of installation would be most useful, where the investment should be realized, is the processing possible over the whole year, what type and quality of the final product would be most profitable (biogas, compost, heat energy, electric energy), what impact on the environment should be considered, what influence on the rural inhabitants should be expected. The implement enabling to answer above questions and to choose the best solution is the method of analytic hierarchy process (AHP). From two basic technologies of waste processing - composting or anaerobic digestion - the last one was considered in this paper. The AHP method was applied to select an exemplary localization for biogas installation on the area of commune X