Kowenanty jako bariery ograniczające zakres korzystania z kredytów bankowych przez przedsiębiorstwa

The article addresses the issue of conditions that the borrower is obliged to fulfill during the crediting process. These terms, the so-called covenants are built into credit agreements and are aimed at limiting banks’ risk when financing business entities. However, at the same time, covenants constitute conditions limiting the scope of use of bank loans. Covenants are very diverse. The principle hypothesis of the study assumes that the covenants differ according to the type of credit and the characteristic of the industry and the financial situation of the enterprise. In order to examine the hypothesis, an analysis of 25 credit agreements in three corporations and their subsidiaries was undertaken. These entities belong to fuel, mining and metallurgical sectors. At the same time, we observe the extent to which these covenants were kept during four quarters of 2016 and two quarters of 2017. Due to the confidentiality of the data contained in the loan agreements, the names of groups and their companies were kept confidential at the request of their management. Studies have also shown that abiding by non-financial covenants has been more difficult than abiding by financial covenants. In covenants, several contracts stipulated that a company cannot freely dispose fixed assets, restructure them or use leased assets which hinders the use of those asset to repay debt. One major obstacle was the fact that the company could not undertake any additional business beyond the existing one. This hindered the diversification of companies’ activities, which would improve their competitive position on the market. The author intends to conduct further research on covenants to highlight their flexible use and to increase the availability of bank loans to business entities.W artykule podjęty został problem warunków, do których spełnienia w trakcie kredytowania zobligowany jest kredytobiorca. Warunki te, czyli tzw. kowenanty, wbudowane są w umowy kredytowe i mają na celu ograniczenie ryzyka banku przy finansowaniu podmiotów gospodarczych. Dla podmiotów tych jednak mogą stanowić równocześnie warunki ograniczające zakres korzystania z kredytów bankowych. Myślą przewodnią badań była hipoteza, w której założono, że kowenanty są zróżnicowane stosownie do rodzajów kredytów oraz specyfiki branż i sytuacji finansowej przedsiębiorstw. W celu potwierdzenia hipotezy przeprowadzono analizę 25 umów kredytowych w trzech korporacjach i ich spółkach zależnych. Podmioty te należą do sektora paliwowego, wydobywczego i metalurgicznego. Sprawdzono równocześnie w jakim stopniu kowenanty te były dotrzymywane w czterech kwartałach 2016 roku i dwóch kwartałach 2017 roku. Ze względu na poufność danych zawartych w umowach kredytowych nazwy grup kapitałowych i ich spółek zostały utajnione na życzenie zarządów tych podmiotów. Badania wykazały ponadto, że dotrzymanie kowenantów pozafinansowych sprawiało firmom więcej problemów niż dotrzymanie kowenantów finansowych. W kilku umowach zapisano, że firma nie może swobodnie dysponować majątkiem trwałym, restrukturyzować go, wykorzystać leasingu zwrotnego co utrudniało wykorzystanie tego majątku do zwrotu długu. Sporym utrudnieniem były warunki, zastrzegające, że firma nie może podejmować dodatkowej działalności poza dotychczasową. Utrudniało to dywersyfikacje działalności spółek, która poprawiłaby ich pozycje konkurencyjną na rynku. Autorka zamierza prowadzić dalsze badania nad kowenantami, aby wskazać bankom pole do ich elastycznego stosowania, a tym samym zwiększenia dostępności kredytów bankowych dla podmiotów gospodarczych