Problem zagospodarowania perspektywicznych złóż węgla kamiennego z punktu widzenia możliwych konfliktów społeczno-środowiskowych z wykorzystaniem metody AHP

W ostatnich latach odnotowano w Polsce i innych krajach europejskich liczne konflikty związane z zagospodarowaniem nowych złóż surowców mineralnych lub wznowieniem wydobycia ze złóż zaniechanych. Artykuł prezentuje możliwości przewidywania, które ze złóż są relatywnie mało konfliktowe pod względem lokalnych uwarunkowań społecznych. Jak wykazują przeprowadzone badania, w tym celu z powodzeniem może być stosowana wielokryterialna analiza decyzyjna metodą AHP (Analytic Hierarchy Process). Pozwala ona na stworzenie wstępnego rankingu wytypowanych złóż pod względem ryzyka sprzeciwu lokalnych interesariuszy górnictwa. Jak pokazuje przykład złoża Oświęcim-Polanka, tego typu analiza pozwala także na porównanie wytypowanych części jednego obszaru, co pozwala na wybór optymalnego (w sensie przestrzennym) wariantu jego zagospodarowania. Sugeruje się dalsze prace nad dostosowaniem metody AHP do specyfiki górnictwa tak, aby stała się ona użytecznym narzędziem w procesie decyzyjnym dla instytucji publicznych (optymalizacja decyzji) oraz spółek górniczych (minimalizacja ryzyka inwestycyjnego).In the recent years numerous socio-environmental conflicts have been reported in Poland and other European countries in relation to the development of new or reopening of abandoned mineral deposits. This paper examines possibilities of predicting which of the specified deposits are relatively less contentious with regard to the local social determinants. As the conducted research showed, the multi-criteria decision-making AHP (Analytic Hierarchy Process) method can be successfully used to fulfill this goal. It allows for creating a preliminary ranking of selected deposits in terms of the risk of objections from the local mining stakeholders. As the example of the Oświęcim-Polanka deposit shows, an analysis of this kind also allows for comparing selected parts of the same area and thus facilitates the choice of optimal variant of its development in space. Further work on adjusting the AHP method to the specificity of mining is recommended so that it can become a useful tool in a decision-making process for public institutions (to make optimal decisions) as well as mining companies (to minimise investment risk)