Zróżnicowanie flory naczyniowej wybranych hałd i zwałowisk Dolnego Śląska

The paper presents results of floristic investigation conducted within the territory of waste dumps in Lower Silesia: landfill of municipal waste Wrocław-Maślice, post-metallurgic waste heap in Siechnice, serpentine dumping grounds in Grochów and slag heaps in Bielawa. The investigated flora was analyzed with regard to species composition, participation of geographical-historical groups, live forms (according to classification by Raunkiaer), as well as selected ecological factors: light indicator (L), thermal indicator (T), soil moisture (W), trophic indicator (Tr), soil reaction (pH), value of resistance to increased heavy metals content (M). On 4 waste dumps there were found 269 species of vascular plants, belonging to 51 families. Only 5 species occurred on 4 sites, which provides for 2% of all plants recorded. The most numerous families are Asteraceae, Poaceae and Fabaceae. Apophytes dominate in waste dumps flora Hemicryptophytes are the most numerous group. Analysis of the floras (selected ecological factors) of investigated objects has shown general similarities, but also apparent differences. The most significant differences concerned two parameters: trophism (Tr) and resistance to increased heavy metals content (M).Eksploatacja kopalin, rozwój przemysłu i urbanizacji powodują znaczną degradację powierzchni Ziemi, m.in. przez składowanie różnego typu odpadów. Zdegradowane przez przemysł obszary, w postaci zwałów, hałd, czy zwałowisk, stały się interesującymi obiektami badań roślinności siedlisk antropogenicznych [7, 8, 14, 28]. Tereny te przedstawiają także dużą wartość przyrodniczą, ze względu na możliwość dokumentowania faktów i zjawisk geologicznych oraz specyficznych fitocenoz [6, 8, 16, 20]. Zwały i wyrobiska to także swoiste „poletka doświadczalne”, miejsca służące do obserwacji procesów zachodzących podczas spontanicznej sukcesji, związanych z wkraczaniem gatunków pionierskich, czy też mechanizmów rozwoju zespołów roślinnych [2, 6, 8, 16, 20 27]. Podejmowane do tej pory badania dotyczyły głównie obiektów o podobnej genezie. Niniejsza praca prezentuje natomiast wyniki florystycznych obserwacji prowadzonych na obszarze 4 zwałowisk, zdecydowanie różniących się m.in. pochodzeniem i składowanym materiałem. Celem opracowania jest porównanie roślinności zasiedlającej wybrane obiekty