Toksyczność soli glinu dla wrotków Lecane inermis : czy chemiczne i biologiczne metody zwalczania puchnięcia osadu czynnego wykluczają się wzajemnie?

The aim of this study was to assess the effects of two flocculants that are often used to overcome activated sludge bulking problems - aluminium chloride, AlCl3, and aluminium sulphate, Al2(SO4)3 - on Lecaneinermis (Rotifera, Monogononta) at three different temperatures: 8, 15 and 20°C. The mean EC50 value (effective concentration, mg dm-3) calculated for the 24 h mortality test was 0.012 mg Al3+dm-3. Next, the effects of low concentrations of the Al-salts on the population development from single individuals (parthenogenetic females) were tested in a 21-day experiment. At concentrations as low as EC4.8 and EC0.48, both Al-salts affected rotifer population negatively. However, temperature was the most pronounced factor that modified the toxicity of the Al-salts to the rotifers. On the 12th day of the experiment, there were significant interactions between temperature and the Al-salts, indicating that the chemicals were more toxic to the rotifers at 20°C than at lower temperatures. The weaker rotifers sensitivity to Al-salts (especially to AlCl3) in temperatures below 15°C, when the biggest problems associated with sludge bulking occurs,may means use both rotifers and chemicals reasonable and effective.Sole glinu są powszechnie stosowanym fl okulantem, służącym zwalczaniu puchnięcia osadu czynnego w biologicznych oczyszczalniach ścieków. Nowa idea biologicznego zwalczania tego niekorzystnego dla prawidłowej pracy oczyszczalni zjawiska polega na zastosowaniu wrotków z gatunku z Lecaneinermis. Wrotki te naturalnie występują w osadzie czynnym i są w stanie zjadać bakterie nitkowate, jak Microthrixparvicella, sprawiające najwięcej problemów w eksploatacji oczyszczalni podczas miesięcy zimowych. Celem badań było porównanie toksyczności chlorku glinu AlCl3 oraz siarczanu glinu Al2(SO4)3 dla wrotków Lecaneinermis w trzech temperaturach: 8, 15 and 20°C. Średnią wartość EC50 (stężenie powodujące 50% efekt, mg dm-3) dla śmiertelności wrotków na podstawie 24-godzinnego testu ustalono na poziomie 0.012 mg Al3+ dm-3. Następnie, badano wpływ niskich stężeń soli glinu na tempo wzrostu populacji z pojedynczego osobnika (partenogenetyczna samica) w 21-dniowym eksperymencie. Ustalono, że stężenia na poziomie odpowiadającym EC4.8, a nawet EC0.48 wpływają negatywnie na tempo wzrostu populacji. Temperatura silnie wpływała na toksyczność glinu. W 12-tym dniu eksperymentu stwierdzono, że zachodzi istotna interakcja pomiędzy toksycznością glinu i temperaturą, wskazująca, że w 20°C glin jest bardziej toksyczny dla wrotków niż w niższych badanych temperaturach. Mniejsza wrażliwość wrotków na glin w temperaturze poniżej 15°C może oznaczać, że łączenie tych dwóch metod zwalczania puchnięcia osadu czynnego w miesiącach zimowych może być racjonalnym i efektywnym rozwiązaniem