Influence of some factors on movement resistance in tribological kinematic pairs

W pracy przedstawiono rozważania dotyczące oceny wpływu obciążenia i czasu pracy węzła tribologicznego oraz chropowatości współpracujących powierzchni (będącej wynikiem procesu technologicznego) na opory ruchu. Badania przeprowadzone na maszynie zużyciowej AMSLER wykazały, że zmiany oporów ruchu podczas eksploatacji pary kinematycznej z tarciem tocznym zachodzą w sposób ewolucyjny, ze zmienną intensywnością. Wyniki badań empirycznych pozwoliły na opisanie modelami matematycznymi zmian momentu tarcia, zachodzących w wyniku oddziaływania wymuszeń zewnętrznych.This paper presents the dependence of loading and working time of a tribological pair as well as on cooperating surfaces' roughness (being a result of a technology process). Tests conducted with the usage of an AMSLER wear testing machine have demonstrated that movement resistance changes (during operating of a kinematic pair with rolling friction) happen gradually with variable intensity. Empirical test results enabled the description of the changes of a frictional moment (undergoing as a result of external loads) with mathematical models