The influence of mechanical force on the creating strength of surface layer with AW/EP additives

W artykule przedstawiono wyniki badania wpływu dodatków AW/EP na charakterystyki tribologiczne smarów plastycznych. Zbadano wpływ zróżnicowanej koncentracji pierwiastków aktywnych w dodatkach na trwałość warstw wierzchnich utworzonych w warunkach stałych i zmiennych obciążeń węzła tarcia. Oceniono również wpływ wymuszeń mechanicznych na dynamikę zmian właściwości tribologicznych zmodyfikowanych smarów plastycznych. Badania zrealizowano z użyciem modelowego, czterokulowego węzła tarcia. Z zastosowaniem techniki skaningowej mikroskopii elektronowej sprzężonej z mikroanalizą rentgenowską (SEM/EDS) dokonano analizy składu warstwy wierzchniej śladu tarcia. Z przeprowadzonych badań wynika, że skuteczność tribologiczna smarów jest w głównej mierze uwarunkowana zawartością pierwiastków aktywnych w dodatku modyfikującym, a w mniejszym stopniu jego koncentracją. Stwierdzono wzrost trwałości warstw smarowych utworzonych z udziałem smarów poddanych działaniu wymuszeń mechanicznych.The paper presents the results of investigation of AW/EP additive influence on the tribological characteristics greases. The influences of different quantities of active element on the durability surface layer were tested. The tribological tests were performed in the stable and increasing load of a four-ball tribosystem. The influences of the mechanical force on the change of tribological properties of modified greases were investigated. The analysis of wear scar surface was performed using SEM and EDS techniques. It was stated that the tribological properties of greases depend more on the quantity and kind of active elements in the additive than on the additive concentration. The increase persists of surface layers under the mechanical force