Study of the vehicle dynamics with the application of scale models

W pracy przedstawiono próbę wykorzystania modeli fizycznych pojazdów w skali do analizy dynamiki ruchu rzeczywistych pojazdów. Parametry geometryczne modelu oraz kinematykę i dynamikę ruchu określono wykorzystując teorię podobieństwa i analizę wymiarową. Omówiono problemy związane z konstruowaniem i sterowaniem modeli. Zagadnienia dotyczące stateczności ruchu pojazdu wiążą się z jego parametrami charakterystycznymi takimi jak: rozkład mas na poszczególne osie, wysokość środka ciężkości, momenty bezwładności zarówno całego pojazdu jak i masy resorowanej oraz sztywność i tłumienie drgań nadwozia a także położenie osi przechyłu i parametry charakterystyczne opon. Osobny problem stanowi sterowanie modelu, zwłoka czasowa i powtarzalność wykonywanych manewrów. Pomimo problemów konstrukcyjnych wyniki badań są bardzo obiecujące i pozwalają na przeniesienie wyników pomiarów z mobilnego modelu na pojazd rzeczywisty. Co oznacza, że w przypadku pojazdów, produkowanych jednostkowo, bądź pojazdów, których badań nie da się przeprowadzić, można je zastąpić badaniami i pomiarami wykonanymi na modelu w skali.The paper presents an attempt to use physical models of vehicles on a scale to analyze the dynamics of the real motion of vehicles. Geometric parameters of the model and the kinematics and dynamics of motion defined using the theory of similarity and dimensional analysis. The problems associated with the construction and control models was presented. Considerations for stability of the vehicle motion connected with its characteristic parameters such as weight distribution on each axis, the height of the center of mass, moments of inertia of both the vehicle and the sprung mass and the stiffness and damping of the body as well as the position of the roll axis and the characteristic parameters of the tire. A separate problem is the control of model, time delay and repetition performed maneuvers. Despite the structural design results are very promising and allow for the transfer of the results of tests of the mobile model on a real vehicle. This means that in the case of vehicles manufactured individually, or vehicle, where tests can not be done, it may be replaced by tests and measurements made on the scale model