Problems of self-imposed taxation of commune dwellers

Przedmiotem artykułu jest kwestia udziału mieszkańców w finansowaniu zadań realizowanych przez gminy. W szczególności uwagę skupiono na możliwości wykorzystania samoopodatkowania się mieszkańców gminy oraz na ustaleniu zasad dobrowolnego udziału mieszkańców w kosztach przedsięwzięcia. Analizie poddano zagadnienie samoopodatkowania od strony teoretycznej oraz dokonano przeglądu orzecznictwa sądów administracyjnych w kwestii zgodności z prawem podejmowanych przez gminy uchwał w sprawie dobrowolnego zaangażowania finansowego społeczności lokalnej. Celem artykułu jest poznanie wybranych zagadnień związanych z dobrowolnym uczestnictwem mieszkańców w realizacji zadań gminy, a w szczególności zadań z zakresu ochrony środowiska. Pozyskanie środków w drodze dobrowolnego zobowiązania się mieszkańców do wpłat na rzecz gminy jest sprawą trudną, a trudność ta polega nie tylko na dopełnieniu wymogów formalno-prawnych. Analiza przypadków dotyczących współfinansowania przez mieszkańców kosztów gospodarki odpadami oraz budowy urządzeń infrastruktury ochrony środowiska pozwala stwierdzić, że władze gminne źle podchodzą do problemu, starając się w sposób niezgodny z przepisami prawa wprowadzać środki przymusu, zamiast tworzyć klimat sprzyjający przedsięwzięciu, poprzez kształtowanie świadomości społeczności lokalnej w zakresie wymiernych korzyści społecznych, ekologicznych i ekonomicznych. Nie jest dopuszczalne jakiekolwiek przymuszanie mieszkańców do uczestniczenia w finansowaniu zadań gminy. Nadto w razie zgłoszenia udziału mieszkańców nie ma możliwości stosowania przymusu w formie egzekucji administracyjnej. Nie można w tym celu stosować groźby w postaci odmownej decyzji uzyskania podłączenia do sieci bez uprzedniego uregulowania należności, ani też przedstawiać obietnic stosowania np. zerowej stawki opłaty adiacenckiej. Jedyne racjonalne rozwiązanie winno stanowić rzeczywiste przekonanie mieszkańców o słuszności wprowadzanych konkretnych rozwiązań problemów tego wymagających. Słowa kluczowe: samoopodatkowanie, gospodarka odpadami, finansowanie inwestycji infrastrukturalnych, ochrona środowiskaThe article addresses the issue of dwellers’ share in financing tasks realized by communes. Attention was focused particularly on potential use of selfimposed taxation of the commune dwellers and providing the rules of their voluntary participation in the costs of the enterprise. The Author analyzed the theoretical problem of self-imposed taxation and presented a review of judicial decisions made by the administrative courts whether the resolutions concerning the local communities voluntary financial involvement were taken by the local government in compliance with the law. The article aimed at recognizing selected issues associated with the dwellers’ voluntary participation in realization of the communal tasks, particularly those in the area of natural environment protection. The means acquired through obligation to make payments for their commune, assumed voluntarily by the commune dwellers is a difficult problem and the difficulty involves not only meeting the formal and legal requirements. The analysis of cases of waste management costs co-financing by the commune inhabitants, or constructing the infrastructure elements for environmental protection allows for a conclusion that the commune authorities approach the problem wrongly and act contrary to the legal provisions trying to introduce obligation instead of creating a climate favouring the endeavours through shaping the local communities’ awareness of the tangible social, ecological and economic benefits. Any forcing the dwellers to participate in financing the commune tasks is absolutely inadmissible. Moreover if the dwellers volunteer their participation, no kinds of forcing in the form of administrative execution is permissible. No threats may be used in the form of a negative decision concerning connection to the sewer if the applicant has not made the payment, no promises concerning e.g. zero betterment levy are permitted. The only rational solution should be actually convincing the commune dwellers that the suggested solutions are appropriate to solve the problems