Protonowe ciecze jonowe jako nowe utwardzacze-modyfikatory kolejowych żywic melaminowo-mocznikowo-formaldehydowych

This paper presents the results of investigations on the possibility of using protic ionic liquids as a hardener and modifier of melamine-urea-formaldehyde (MUF) adhesive resins. In research dialkylmethylammonium dodecylbenzenesulfonate base protic ionic liquids with varied amounts of carbon in alkyl group were used. The plywood manufactured using protic ionic liquids and MUF resin was characterized by a complete water resistance of glue lines, thus meeting the requirements of EN-314-02 standard.Do utwardzania klejowych żywic aminowych stosowane są sole amonowe silnych kwasów nieorganicznych (głównie azotany), siarczany, chlorki (wychodzące z użycia ze względów ekologicznych), kwasy nieorganiczne oraz organiczne, a także bezwodniki kwasowe. W celu zwiększenia odporności hydrolitycznej spoin klejowych stosuje się sole melaminy. W wielu ośrodkach naukowych prowadzone są badania nad uzyskaniem alternatywnych utwardzaczy, powodujących uplastycznienie i zwiększających odporność spoiny na działanie czynników zewnętrznych. W Instytucie Technologii Drewna w Poznaniu, w ramach Projektu nr POIG.01.03.01- 30/074/08 „Ciecze jonowe w innowacyjnych technologiach związanych z przetwarzaniem surowców lignocelulozowych”, prowadzone są badania nad zastosowaniem cieczy jonowych do utwardzania – modyfikacji klejowych żywic melaminowo-mocznikowo-formaldehydowych. Celem badań było sprawdzenie przydatności protonowych cieczy jonowych jako utwardzaczy –modyfikatorów klejowych żywic MUF. Do badan wytypowano protonowe dodecylbenzosulfoniany dialkilometylamoniowe, zaliczane do protonowych cieczy jonowych. Poszczególne ciecze różniły się liczbą węgli w grupie alkilowej. Wytworzono trzywarstwowe sklejki bukowe utwardzane zastosowanymi protonowymi cieczami jonowymi. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że zastosowane protonowe ciecze jonowe stanowią pełnowartościowe utwardzacze żywic MUF, mogące wypełniać równocześnie funkcję modyfikatora - plastyfikatora spoiny klejowej. Zastosowanie protonowych cieczy jonowych jako utwardzaczy klejowych żywic aminowych poszerza możliwości technologiczne w zakresie wytwarzania sklejki. Uzyskane sklejki charakteryzowały się bardzo wysoką wodoodpornością spoin klejowych i spełniały wymagania EN-314-02